Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
Inleiding en verantwoording
Deze publicatie beschrijft het cultuurbeleid van de Nederlandse centrale overheid.
Zij is bestemd voor onderzoekers, voor geïnteresseerde betrokkenen uit de wereld
van kunst, cultuur en media, en voor geïnteresseerden uit het buitenland –
vandaar dat zij in een Nederlandse en Engelse editie het licht ziet.
Begin 2002 is het cultuurbeleid van de Nederlandse centrale overheid ingebed
in de doelstellingen en instrumenten van het zittende kabinet, dat onder leiding
staat van de sociaal-democraat Wim Kok. Dit kabinet, dat sinds 1998 aan het
bewind is, is een coalitie van sociaal-democraten, traditioneel-liberalen en meer
radicaal-liberalen, respectievelijk georganiseerd in de partijen PvdA, VVD en D’66.
Met elkaar vormen zij een zogenoemde ‘paarse’ coalitie vanwege de vermenging
van de politieke kleuren. Tot 1994 was deze samenstelling ongekend in de Nederlandse
parlementaire geschiedenis; voordien droegen christen-democratische
partijen driekwart eeuw lang onafgebroken regeringsverantwoordelijkheid.
Daarbij gingen ze afwisselend coalities aan met sociaal-democraten en liberalen.
In 1994 brak ‘Paars I’ met deze traditie.
Binnen dit kabinet was dr. F. van der Ploeg (PvdA) als staatssecretaris van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCenW) verantwoordelijk voor cultuur. Hij
behoort tot een andere politieke partij dan zijn voorganger, drs. A. Nuis (1994-
1998, van D’66). De verschillen in opvatting tussen de politieke hoofdstromingen
over de hoofdlijnen van het cultuurbeleid zijn in de praktijk niet onoverbrugbaar.
Waar zich verschillen voordoen, worden compromissen gesloten; een vertrouwde
gewoonte in een land waar het bestuur in handen is van coalities. Het is dan ook
goed mogelijk om bij de beschrijving van onderdelen van het cultuurbeleid van
thans terug te grijpen op programma’s, prioriteiten of beleidsdocumenten die
onder één van de vorige kabinetten in de recente geschiedenis – dus onder verantwoordelijkheid
van een bewindspersoon van een andere politieke kleur dan
de huidige – zijn geformuleerd.
Met iedere volgende bewindsperiode verschuiven de accenten in het beleid;
soms door de politieke verschillen, soms ook door de persoonlijke achtergrond
9