Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
Het merendeel van de podiumvoorstellingen wordt zonder overheidssubsidie
geproduceerd. Over het seizoen 1998-1999 was het aandeel van het structureel
door het Rijk gesubsidieerde aanbod achttien procent van het aantal speelbeurten
en negentien procent van het aantal bezoeken. Niet het hele restant kan tot
de ‘vrije’ sector worden gerekend. Ook de door andere overheden en door het
Fonds voor de Podiumkunsten ondersteunde voorstellingen horen daarbij.
Bij muziek valt op dat het door het Rijk gesubsidieerde aanbod met slechts
negen procent van het aantal uitvoeringen toch negentien procent van het
publiek trekt – dankzij de concertpraktijk van de gesubsidieerde orkesten. Buitenlandse
concerten trekken een kwart van het publiek; voor het grootste gedeelte
zijn dat internationale tournees van popsterren, die Nederland zelden overslaan.
De cijfers van de rubriek muziektheater worden vooral bepaald door de populariteit
van de vrij geproduceerde musicals. Bij de dans trekken gesubsidieerde voorstellingen
ongeveer vijftig procent van het publiek. Bij toneel bestaat het nietgesubsidieerde
gedeelte vooral uit ‘vrije’ toneelproducties en cabaret.
Jaarlijks wordt ruim 6 5,3 miljoen uitgetrokken voor steun aan festivals. Het
grootste gedeelte daarvan, 6 1,9 miljoen, is bestemd voor het bekendste internationale
festival dat Nederland kent: het Holland Festival. Het presenteert theater,
muziek, muziektheater en dans, meest van internationale herkomst. Daarnaast
worden het jaarlijkse Theaterfestival (voor Nederlands en Vlaams theater), het
tweejaarlijkse Holland Dance Festival, het eveneens tweejaarlijkse Springdance
Festival en het Festival Oude Muziek gesubsidieerd. Daarnaast ontvangen onder
meer Oerol op Terschelling, Boulevard Den Bosch en het Tweetaktfestival rijkssubsidie.
Ondersteuning van regionale festivals verloopt via het Fonds voor de
Podiumkunsten.
Het ideaal van de cultuurspreiding heeft lange tijd het toneelbeleid bepaald. Wie
thans de spreiding van podia over het land beziet, kan nauwelijks om de constatering
heen dat het spreidingsideaal in elk geval op het punt van de accommodaties
voor de podiumkunsten nagenoeg is bereikt.
Nog heden ten dage zet het proces van lokale spreiding en differentiatie van
podia zich voort. Veel plaatsen met niet meer dan 20.000 inwoners beschikken
tegenwoordig over een multifunctioneel cultureel centrum met een zaal van 300
à 500 stoelen. Middelgrote steden hebben naast een theater van 500 tot 700
stoelen vaak een kleinere zaal met vlakke vloer voor kleinere toneel- en dansproducties.
De grote en veel middelgrote steden beschikken over een concertzaal.
Het aanbod dat op deze podia speelt, profiteert van de lokale subsidies waarmee
de podia in stand worden gehouden. De cultuurspreiding heeft op die manier
effect voor het totale podiumaanbod.
190