Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

MEDIA, LETTEREN EN BIBLIOTHEKEN
Wereldomroep
In aanvulling op de binnenlandse publieke omroep verzorgt de Stichting Radio
Nederland Wereldomroep Nederlandstalige radio-uitzendingen via de korte golf,
bestemd voor luisteraars in Europa en de rest van de wereld. Ook zijn er radioprogramma’s
in het Engels, Spaans, Portugees en Bahasa Indonesia. Speciaal voor de
Nederlandse Antillen, Aruba en Suriname maakt de Wereldomroep programma’s
in het Papiamento en Sarnami, bestemd voor uitzendingen via lokale stations.
Zomer 1996 heeft de Wereldomroep voor het eerst televisieprogramma’s via de
satelliet verzorgd. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met de binnenlandse
omroeporganisaties. Vanaf 1 januari 1998 is BVN TV een gezamenlijke onderneming
van de Wereldomroep en de NOS en vanaf 1 september 1999 is ook de Vlaamse
publieke omroep VRT tot dit samenwerkingsverband toegetreden. BVN richt zich op verspreiding
via de satelliet van een representatief aanbod van Nederlandse en Vlaamse
televisieprogramma’s. BVN staat dan ook voor ‘Het Beste van Vlaanderen en Nederland’.
De Nederlandse en Vlaamse regering hebben extra middelen beschikbaar
gesteld die het mogelijk maken dat BVN ook ontvangen wordt in Noord-Amerika,
Canada en het Caribisch gebied met inbegrip van de Nederlandse Antillen.
Commerciële omroep
Toen commerciële televisie binnen Nederland wettelijk nog niet mogelijk was,
startte RTL 4 in 1989 uitzendingen met Luxemburg als basis. RTL 5 volgde in 1991.
Beide zenders vallen nog altijd onder de bevoegdheid van de Luxemburgse
overheid. Wel formeel Nederlandse commerciële televisiestations zijn: Yorin, SBS6,
Net 5, V8, The Music Factory (TMF) en Cartoon Netwerk. De algemene commerciële
televisiezenders steunen vooral op films, dramaseries, spelletjes, amusementsshows,
nieuws en sport. Zoals tabel 16 laat zien, bedroeg het gezamenlijke marktaandeel
in 2001 ongeveer 46 procent.
Er zijn in Nederland zo’n tien commerciële landelijke radiostations actief. Sky
Radio is in korte tijd uitgegroeid tot de commerciële zender met het grootste
marktaandeel: gemiddeld veertien procent in 2001. Sinds 1996 is op regionaal en
lokaal niveau ook commerciële omroep mogelijk. De meeste initiatieven die zijn
ontstaan op het gebied van niet-landelijke radio en niet-landelijke televisie, lijken
vooralsnog commercieel moeilijk rendabel te maken.
Voor de commerciële omroep gelden eveneens wettelijke regels. Deze vloeien
merendeels voort uit de Europese televisierichtlijnen en hebben betrekking op
reclame, bescherming van jeugdigen en percentages Nederlands, Europees en
onafhankelijk product.
133