Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
Het Nederlandse publieke bestel werd tot 2000 gefinancierd door de fluctuerende
opbrengsten van de STER en door een wettelijk vastgestelde omroepbijdrage. Ieder
huishouden in het bezit van een radio en/of televisie moest kijk- en luistergeld
betalen. Vanaf januari 2000 is de omroepbijdrage afgeschaft. Deze heffing is vervangen
door een geïndexeerde Rijksomroepbijdrage aan de publieke omroep, die
wordt gefinancierd uit de algemene middelen. In de Mediawet zijn waarborgen
opgenomen voor de onafhankelijkheid van de publieke omroep en het niveau van
financiering. Daarnaast stelt de overheid de netto-opbrengst van de reclame op de
landelijke publieke netten ter beschikking.
Bij de oprichting van het Ministerie van CRM bedroeg het budget voor de letteren
slechts enkele miljoenen guldens per jaar. In 1988 was dat bedrag opgelopen tot
6 5,22 miljoen Via het Fonds voor de Letteren werd ongeveer een derde daarvan
besteed aan ondersteuning van literaire schrijvers en vertalers. In 1990 kondigde
de toenmalige minister van WVC een substantiële verhoging van het letterenbudget
aan, die met ingang van 1991 werd doorgevoerd. Dit geld werd onder meer
besteed aan leesbevordering, nadat uit diverse onderzoeken was gebleken dat de
belangstelling voor het lezen terugliep. Daarnaast werd extra geld uitgetrokken
voor positieverbetering van auteurs en vertalers.Vanaf het midden der jaren
negentig is het letterenbudget gestaag toegenomen. Per 2002 bedroeg het jaarlijkse
budget, inclusief de letterenfondsen, ruim 6 15,4 miljoen
Met de decentralisatie in 1986 van het stelsel van openbare bibliotheken is de
subsidiëring van het openbare bibliotheekwerk voor het grootste deel overgedragen
aan de provincies en gemeenten. De bijbehorende middelen zijn overgeheveld
naar het Provincie- en het Gemeentefonds. Het Rijk financiert – vanwege zijn
verantwoordelijkheid voor het stelsel als geheel – wel de koepelorganisatie van
openbare bibliotheken, de Vereniging NBLC. In 2001 is het cultuurnotabudget voor
de Vereniging NBLC met bijna 6 500.000 verhoogd voor investeringen in ICT. Gedurende
de periode 2001-2004 ontvangt deze organisatie jaarlijks ongeveer 6 5,8
miljoen Daarnaast is de afgelopen jaren door middel van incidentele impulsen en
projecten geïnvesteerd in het verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening
van de bibliotheken. Zo zijn in het kader van de beleidsnota Onderwijs on line
middelen beschikbaar gesteld aan de Vereniging NBLC om de verbinding tussen
bibliotheken en het onderwijs te verstevigen. Verder heeft het kabinet als onderdeel
van het Nationaal Actieplan Digitale Snelweg geïnvesteerd in de aansluiting
van bibliotheken op internet, het ontwikkelen van content, en het uitbouwen van
de portal www.bibliotheek.nl. Daarnaast heeft staatssecretaris Van der Ploeg in
2001 voor een vierjarige periode jaarlijks 6 5,5 miljoen beschikbaar gesteld aan
128