Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CONSTANTEN IN HET CULTUURBELEID
den, over het hele land uitgebreid. De convenanten benadrukken de gedeelde verantwoordelijkheid
van de verschillende overheidslagen. Ze helpen gemeenten en
provincies hun ambities financieel te vertalen; en waar de doelstellingen van de
convenantspartners parallel lopen, wordt door de gecoördineerde inzet van de
geldmiddelen een zo groot mogelijk resultaat bereikt. Het betekent dat de strikte
scheiding van taken – ooit bestuurlijk ideaal gevonden – voor een groot deel
ongedaan is gemaakt. 75 Van der Ploeg heeft met het Actieplan Cultuurbereik de
samenwerkingsverbanden nauwer aangehaald, door subsidies van de verschillende
overheden te matchen op basis van lokaal tot stand gebrachte cultuurprojecten.
De vlucht die de convenanten genomen hebben, vlakt niet uit dat op het
gebied van de podiumkunsten de verantwoordelijkheid van het Rijk voor het
aanbod groot is gebleven. Ook het Rijk richt zich, behalve op het aanbod zelf, ook
steeds meer op de afname van dat aanbod. Kerntaken van de gemeenten blijven
het instandhouden van de accommodaties en het werven van publiek.
In het geval van amateuristische kunstbeoefening is de afstand tussen de
burger en de kunst minder groot dan bij de beroepskunst. Heeft de beroepskunst
zich in sterke mate in de grote steden geconcentreerd, de amateurkunst draagt in
regionale gebieden en in stadswijken bij aan de couleur locale. Zoals dat ook bij
sport het geval is, speelt amateurkunst een rol bij de culturele wedijver tussen
gemeenschappen en streken.
Er bestaan twee vormen van geografische spreiding van cultuur. De eerste is
regionale vestiging van cultuurinstellingen, met de bedoeling dat deze instellingen
het regionale culturele klimaat helpen bepalen. De tweede is de evenementen
over het land te spreiden vanuit instellingen met een als regel centraal
gelegen standplaats. Dit vraagt van de regio de inrichting en instandhouding van
culturele accommodaties die tot taak hebben het van elders afkomstige aanbod
te programmeren.
Geografische spreiding van culturele instellingen blijkt op het ene terrein
beter uitvoerbaar dan op het andere. Cultureel erfgoed leent zich er meestal
beter voor dan podiumkunsten. Soms werkt deze vorm van spreiding niet, ook al
worden er door het Rijk vestigingspremies uitgeloofd. Bij toneel en opera is het
geprobeerd, met wisselend succes. De meeste podiumkunsten hebben een breed
draagvlak nodig, dat buiten de Randstad meestal moeilijker is te vinden dan
erbinnen. Mede daardoor zijn en blijven de meeste theatermakers, wat wonen en
werken betreft, vaak op de grote steden georiënteerd. Regionale gezelschappen
75
Sociaal en Cultureel Rapport 1992, Rijswijk, SCP, 1992.
269