Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

HOOFDSTUK
3
Cultureel erfgoed
Het erfgoedbeleid werd de laatste twintig jaar gedomineerd door twee onderwerpen:
behoud om onacceptabele achterstanden weg te werken en verzelfstandiging
van culturele rijksinstellingen om de bedrijfsvoering te verbeteren.
Vooral via het Deltaplan Cultuurbehoud, ingezet in de jaren negentig, kon dit
worden verwezenlijkt. 8
In de tweede helft van de jaren negentig kreeg het educatieve gebruik van
het cultureel erfgoed – binnen en buiten het onderwijs – speciale aandacht. De
Cultuurnota 1997-2000 en de beleidsnotitie Cultuur en School, beide eind 1996
verschenen, maakten zich daar sterk voor. Medio 1997 volgde de oprichting
van Erfgoed Actueel dat een brug moest slaan tussen onderwijs- en erfgoedinstellingen.
Om cultureel erfgoed beter te benutten voor de kwaliteit van onze leefomgeving
werd de samenhang tussen het cultuurhistorische en het ruimtelijke
beleid gestimuleerd in een samenwerkingsverband van drie departementen:
die van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, van Volkshuisvesting, Ruimtelijke
Ordening en Milieubeheer en van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.
Was het erfgoedbeleid tot dan toe beperkt gebleven tot de traditionele
sectoren musea, monumenten, archeologie en archieven, nu kwam ook de
ruimtelijke ontwikkeling binnen het bereik. Daartoe werd het begrip culturele
planologie geïntroduceerd. Samenwerking met andere belanghebbenden en
oriëntatie op ontwikkeling in plaats van op behoud zijn de voornaamste
nieuwe elementen.
Aldus kwam ook in het cultureel-erfgoedbeleid meer aandacht voor publiek en
voor gebruik. Niet het artefact staat centraal, maar de mogelijkheden die het biedt
voor verschillende toepassingen. Er kwam meer oog voor samenwerking met
andere disciplines. Verschillende soorten erfgoed werden naast elkaar gepresenteerd
aan het publiek, of werden ingezet om de ruimtelijke kwaliteit te verbete-
8
K. van Dijken et al., Beheer en behoud in de Delta, Evaluatie Deltaplan Cultuurbehoud, Zoetermeer, IOO, 2000.
97