Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

MEDIA, LETTEREN EN BIBLIOTHEKEN
Naast het Fonds voor de Letteren bestaat er een afzonderlijk Voorzieningfonds
voor letterkundigen, een sociaal fonds met privaatrechtelijke status, dat door de
Vereniging van Schrijvers en Vertalers wordt beheerd. Het biedt bij acute noodsituaties
financiële steun aan auteurs en vertalers.
Het NLPVF – kortweg: Produktiefonds – dat in 1991 is opgericht, beschikt met
ingang van 2001 over een budget van 6 2,5 miljoen per jaar. Waar het Fonds voor
de Letteren zich richt op de auteur, vormt de binnenlandse en buitenlandse
uitgever het aangrijpingspunt voor het beleid van het Produktiefonds. De binnenlandse
tak van het NLPVF subsidieert uitgeverijen in de productiekosten van bijzondere,
sterk risicodragende boekpublicaties van Nederlandstalige en Friese literatuur,
inclusief uitgaven op het gebied van de geesteswetenschappen bestemd voor
een breed publiek, met het doel deze boeken tegen een redelijke verkoopprijs
beschikbaar te maken. Te denken valt aan klassieke werken of kostbare edities van
verzamelde werken en incourante contemporaine genres zoals essayistiek. Een
speciaal project vormt de uitgave van een serie Nederlandse klassieken, de Deltareeks.
Ook kunnen uitgevers subsidie ontvangen voor de vertaling van buitenlandse
klassieke teksten uit moeilijk toegankelijke talen. Een dergelijke subsidieregeling
geldt eveneens voor de vertaling van werk van auteurs afkomstig uit nietwesterse
culturen die in Nederland verblijven maar nog niet in het Nederlands
schrijven. Literaire tijdschriften kunnen aanspraak maken op een driejarige
subsidie, waarvan de hoogte afhankelijk is van de kwaliteit, of een eenjarige stimuleringssubsidie.
Een tweede belangrijk werkterrein van het fonds is de literaire exportbevordering:
het stimuleren van de verschijning van vertaalde uitgaven van Nederlandse
literatuur op de buitenlandse markt. Voor dat doel is het Produktiefonds
aanwezig op grote internationale boekenbeurzen, zoals de Frankfurter Buchmesse,
de kinderboekenbeurs in Bologna en andere beurzen binnen en buiten
Europa. Een tweede promotie-instrument bestaat uit het organiseren van literaire
manifestaties in het buitenland met presentaties van Nederlandse schrijvers, al
dan niet gekoppeld aan een boekenbeurs. Aan buitenlandse uitgevers worden
subsidies verstrekt in de kosten van de vertaling van Nederlands literair werk.
Ook verzorgt het Produktiefonds gastschrijversprogramma’s en werkt zij samen
met docenten Neerlandistiek in het buitenland. Een conditio sine qua non voor het
vertaalbeleid is uiteraard de aanwezigheid van een pool van gekwalificeerde vertalers
uit het Nederlands. Via het verblijf van buitenlandse vertalers in het Vertalershuis
en het organiseren van workshops en cursussen – in samenwerking met
de Nederlandse Taalunie – besteedt het Produktiefonds veel aandacht aan het vergroten
van het aantal deskundige vertalers.
151