Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

HOOFDSTUK
1
Nederland politiek en sociaal geschetst
Nederland vormt samen met de in het Caribisch gebied gelegen landen Nederlandse
Antillen en Aruba het Koninkrijk der Nederlanden. Met een oppervlakte
van 41.526 km 2 behoort het tot de kleinere landen in Europa, met een bevolkingsdichtheid
van 468 inwoners per vierkante kilometer tot de dichtstbevolkte.
Nederland is gelegen aan de Noordzee en aan de monding van vier grote rivieren:
Rijn, Maas, Schelde en Eems. Mede dankzij de ligging ten opzichte van een rijk en
geïndustrialiseerd achterland werkt een aanzienlijk deel van de bevolking in
dienstverlening, handel en vervoer. De haven van Rotterdam behoort tot de
grootste ter wereld, luchthaven Schiphol tot de grootste van Europa. Ook industrieën
werden door de gunstige ligging aangetrokken. De laatste decennia hebben
aanzienlijke gasvondsten tot een aardgasexport van betekenis geleid.
Ongeveer de helft van het oppervlak ligt lager dan het niveau van de zee en de
rivieren. Een goede waterbeheersing is daarom van levensbelang. Zonder
betrouwbare zee- en rivierdijken zou het land onbewoonbaar zijn. Ruim twintig
procent van het grondgebied is verkregen door landaanwinning, een bekwaamheid
waardoor Nederland bekend is in de rest van de wereld. Veel toeristen
komen af op het bijzondere landschap en de erfenis van een rijke culturele
historie.
Er zijn bij elkaar genomen ongeveer 25 miljoen mensen die Nederlands spreken,
in Nederland zelf, in de Nederlandse Antillen en Aruba, in het voormalige rijksdeel
Suriname en in het Vlaamse gedeelte van België. Binnen het taalgebied
worden naast of in plaats van het Nederlands nog verschillende streektalen of
dialecten gesproken. Het Fries neemt als tweede rijkstaal een bijzondere positie
in. Er zijn ruim 400.000 mensen voor wie het Fries de dagelijkse omgangstaal is.
Zij wonen vooral in de noordelijke provincie Friesland. Het Afrikaans, dat in Zuid-
Afrika wordt gesproken, is een zelfstandige taal, die nauw verwant is aan het
Nederlands. Door de toestroom van andere nationaliteiten bedraagt het aantal
talen dat hier wordt gesproken meer dan honderd.
15