Sama świadomość nie wystarczy - Sayadaw U Tejaniya

Jogin: Czasem tak się dzieje. Wiem, że myśl jest niewłaściwa i wtedy ona
odchodzi. Ale myślałem, że jest to spowodowane tym, że zbytnio się skupiałem na
tej myśli.
SUT: Nie, gdy zrozumiesz czym jest niedobra myśl, zniknie dzięki mądrości. Gdy
myśl znika z powodu twojego skoncentrowania na niej, nie będzie wtedy żadnego
zrozumienia, po prostu konkretna myśl się zatrzyma, a ty nie będziesz wiedział
dlaczego. Gdy mądrość coś pojmie, wtedy da ci w jakiś sposób o tym znać. Może
zacząć pojawiać się myśl mówiąca: „Przecież to takie głupie”. Wtedy zdasz sobie
jasno sprawę, że coś zostało zrozumiane.
Jogin: OK, ale dlaczego ta sama niezdrowa myśl ponownie się pojawia? Na
przykład powstała jakaś myśl i natychmiast zniknęła, gdyż została rozpoznana jako
niewłaściwa. Jednak za chwilę znów się pojawia.
SUT: To zależy od skazy. Niektóre z nich powstały dawano temu, są silnym
nawykiem, dlatego też będą powracać nieustannie. Za każdym razem jednak gdy
umysł wyraźnie je rozpozna jako zanieczyszczenie, ich moc będzie powoli słabnąć.
Trzeba wyrobić w sobie sporo cierpliwości i wytrwałości, by przezwyciężyć głęboko
zakorzenione, niezdrowe nawyki.
~~~ ☸ ~~~
Jogin: Słyszałem od innego nauczyciela, że im prostsza jest osoba, tj. im mniej ona
myśli, tym szybciej będzie się rozwijać. Ale ty mówisz, że jeśli osoba jest
inteligentna i używa własnego rozumowania, wtedy dopiero można oczekiwać
szybkiego rozwoju, prawda?
SUT: Czy zastanawiałeś się jakiego rodzaju refleksji będzie brakować u takiego
prostodusznego jogina? Będzie to brak myślenia na temat skaz. Zatem taki rodzaj
prostoty to myślenie, które nie jest pomocne, nie jest dobroczynne ani użyteczne.
Jak będzie rozmyślał jogin, który używa więcej rozumu? Będzie to mądre myślenie.
Oba stwierdzenia mogą być poprawne, to tylko kwestia jak je zinterpretujesz.
Ludzie zazwyczaj nie zastanawiają się nad jakością myślenia, zdają się tylko
słyszeć hasło „nie-myślenie”. Jeśli nie myślisz zupełnie, co możesz zdziałać? Nie
będziesz mógł nawet ugotować sobie pożywienia! Ci, którzy nie potrafią niczego
zrobić, nie myślą też nad niczym. Gdy byłem młody przeczytałem taki komentarz
pewnego pisarza na temat birmańskiego powiedzenia: „Mędrzec ma zaledwie kilka
słów, ci którzy nie używają wielu słów - są mądrzy.” Pisarz oschle skomentował:
„Jednak ci, którzy nic nie wiedzą, też nie mówią wiele.”
Buddha jak najbardziej zachęcał innych do tego by myśleli, mówili i robili to, co
jest dobre i właściwe. Jedną z metafor wyjaśniającą pojęcie sati jest obraz strażnika.
71