Sama świadomość nie wystarczy - Sayadaw U Tejaniya

Bezwysiłkowa świadomość i nietrwałość
Jogin: Mówisz, że możemy być świadomi wielu obiektów bez specjalnego wysiłku.
Nie rozumiem jak to działa.
SUT: W trakcie jak twoja świadomość będzie stawać się coraz bardziej ciągła,
dostrzeżesz, że istnieje tyle samo umysłów co obiektów. Po jakimś czasie zdasz
sobie sprawę, że w ten sposób działa natura i nie ma to nic wspólnego z „tobą”, gdyż
są to tylko procesy umysłowe i fizyczne. Tak długo jak nie będziemy w stanie pojąć,
że umysł i obiekt są tylko naturalnymi zjawiskami, dotąd będziemy wierzyć w
istnienie „ja”, które wszystko to obserwuje.
Czy widzisz coś, bo na to patrzysz, czy też możesz patrzeć na coś, ponieważ
widzisz? Jeśli tylko potrafisz widzieć, gdyż patrzysz na coś konkretnego, wtedy
działa w tobie chciwość i jest to niewłaściwy pogląd.
Chodzi o to, że z powodu naturalnego procesu widzenia masz zdolność patrzenia
na konkrety. To zrozumienie budzi mądrość. Całkowicie ślepy człowiek nie widzi
nic, zatem nie będzie próbował patrzeć. W momencie gdy myślimy, że potrafimy
widzieć rzeczywistość ponieważ „my” zwracamy tam naszą uwagę, ta motywacja
będzie miała podstawę w chciwości i nadal nie będziemy rozumieli tego procesu.
Ta sama zasada dotyczy oznak nietrwałości, gdy zjawiska pojawiają się i zanikają.
Czy coś zniknie tylko dlatego, że na to parzysz?
Jogin: Nie.
SUT: Jeśli coś zniknie dlatego, że na to patrzyłeś, nie może to być prawdziwa
manifestacja nietrwałości. Może to tylko spowodować, że poczujesz się dumny i
rozradowany: „Dostrzegłem nietrwałość, sprawiłem, że coś zniknęło.” W
rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie. Cechą natury jest nietrwałość, zmiana jest
częścią składową wszystkich zjawisk. Jedynie umysł, który w pełni dojrzał, będzie
mógł faktycznie zrozumieć przemijającą naturę wszystkich rzeczy. Wraz z
rzeczywistym pojęciem nietrwałości zdasz sobie także sprawę z dukkha i anattā .
Często słyszę joginów, którzy opowiadają, że podczas odosobnienia dostrzegli
tego rodzaju pojawianie się i zanikanie. Gdy wracają do swoich domów, nagle nie
ma już żadnego pojawiania się i zanikania. Wszystko tam zdaje się być takie samo i
wygląda jakby nie podlegało zmianie. Prawdziwe rozumienie nietrwałości jest
całkiem inne. To bardzo głęboki wgląd wyjaśniający, że wszystko ma swój koniec.
Czy nietrwałość przejawia się tylko wtedy, gdy liść spada z drzewa, czy też natura
przemijania liścia manifestuje się także w momencie, gdy pozostaje on jeszcze na
gałęzi?
Rozwijanie właściwego poglądu
Jogin: Coraz częściej dostrzegam moje niewłaściwe poglądy, ale wciąż muszę
usilnie się starać, by przywracać właściwe informacje. Dlaczego odpowiednie
86