Sama świadomość nie wystarczy - Sayadaw U Tejaniya

Jogin: W mojej pracy często mam do czynienia z wymagającymi klientami, którzy
czasem potrafią być rozzłoszczeni, nawet agresywni. Byłbym wdzięczny za
jakąkolwiek radę w jaki sposób sprostać takim sytuacjom.
SUT: Za każdym razem, gdy masz do czynienia z takim rozgniewanym czy
wymagającym klientem, sprawdź jak się czuje umysł. Awersja czy chciwość innych
osób to ich sprawa i ich problem. To co ty musisz dostrzec to to, czy w twoim
umyśle pojawiła się jakakolwiek niechęć czy żądza.
Jogin: Problem w tym, że jeśli kontaktuję się bezpośrednio z osobą, która
generuje tego typu silne emocje, wtedy jednocześnie powoduje to, że i we mnie
zaczynają pojawiać się podobne uczucia. To samo dzieje się zresztą gdy spotykam
słynnych nauczycieli – ich spokój umysłu natychmiastowo wpływa na mój stan.
SUT: Istnieje coś takiego jak związek między umysłem i obiektem. Jeśli obiekt ma
pozytywna naturę, wtedy umysł będzie reagował w pozytywny sposób, a gdy obiekt
będzie negatywny, wtedy reakcja umysłu też będzie negatywna. Procesy te można
zrozumieć dopiero, gdy praktyka obserwacji umysłu będzie dojrzała. Dzięki
zrozumieniu umysł zyska stabilność, więc nie będzie tak łatwo poddawał się
wpływom, czy to powodowanych przez pozytywne, czy negatywne obiekty bądź
doświadczenia. Zrozumienie będzie mogło stać się na tyle dojrzałe, że umysł będzie
reagował coraz rzadziej. Wreszcie umysł uprzytomni sobie, że za każdym razem gdy
ślepo reaguje, nie prowadzi to do wyzwolenia. Dlatego też umysł zacznie bardziej
interesować się tym co jest „wewnątrz” i będzie wkładał więcej wysiłku w tego
rodzaju introspektywne badania.
Gdy pojawi się upodobanie bądź też niechęć do czegoś, umysł z jednej strony
będzie tego świadomy, jednocześnie też zacznie zastanawiać się dlaczego w ogóle
pojawia lubienie i nielubienie. Stanie się wtedy jasne, że obiekty nie są z natury ani
dobre ani złe, a jest to kwestia naszych osądów, opinii na ich temat. Kiedykolwiek
umysł powie sobie, że nie podoba mu się konkretny obiekt, doświadczenie albo
osoba, wtedy zacznie reagować w negatywny sposób. Jeśli natomiast zadecyduje, że
coś jest dobre, wtedy reakcje na te obiekty będą pozytywne. Gdy zdasz sobie sprawę
z tych osądów, będziesz musiał zbadać sytuację jeszcze głębiej: czy to ocenianie
opiera się na mądrości czy na ułudzie? Jeżeli podstawą będzie ignorancja, reakcje
umysłowe będą charakteryzowały się chciwością bądź niechęcią. Natomiast jeśli
wynikać to będzie z mądrości, wtedy umysł będzie dostrzegał rzeczy takimi jakie są,
nie będzie reagował, gdyż nie będzie już rozróżniał dokonując podziału na to, co
lubi i czego nie lubi.
Dzięki obserwacji naszego gniewu będziemy potrafili rzeczywiście zrozumieć
cierpienie jakie sami sobie zadajemy. Będzie wtedy znacznie łatwiej wzbudzić w
sobie współczucie, kiedy staniemy twarzą w twarz z osobą, która jest rozzłoszczona.
Będziemy wiedzieć dokładnie jak ta osoba się czuje, będzie w nas empatia do niej,
stąd nie powstanie w nas już uczucie gniewu.
78