Stenografischer Bericht: 114. Sitzung - Deutscher Bundestag
Stenografischer Bericht: 114. Sitzung - Deutscher Bundestag
Stenografischer Bericht: 114. Sitzung - Deutscher Bundestag
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
10446 <strong>Deutscher</strong> <strong>Bundestag</strong> – 15. Wahlperiode – <strong>114.</strong> <strong>Sitzung</strong>. Berlin, Donnerstag, den 17. Juni 2004<br />
Wolfgang Börnsen (Bönstrup)<br />
(A) Neben de Welt- un de Landesspraak schull de Heimat-, Vizepräsident Dr. Norbert Lammert:<br />
(C)<br />
de Nohberschaftsspraak vun de Kinnergoorn bit hen to<br />
de Schoolen, wenn de Öllern wülln, een Recht hebben<br />
op Tokunft.<br />
Herr Kollege, darf der Kollege Carstensen eine Zwischenfrage<br />
stellen?<br />
(Beifall bei der CDU/CSU)<br />
Wolfgang Börnsen (Bönstrup) (CDU/CSU):<br />
Man, wenn dat nich so komen deit, dann geiht dat so<br />
Och, dat harr ik doch geern.<br />
sinnig bargdaar mit de lütten Spraken. Dor hölpt ok keen<br />
Sprakenpakt vun Lissabon mehr. Dor is ok keen Hölp, Vizepräsident Dr. Norbert Lammert:<br />
dat de fief Spraken, von de wi snacken doon, een Euro- Das deutet schon auf Absprache hin, was ich nicht<br />
pachartatauglichkeit hebben. All dat hölpt nich, wenn ganz so gerne hätte.<br />
keen Will is in de Gesellschaft för een nee’e Lebendigkeit<br />
för lütte Spraken un för ehr Tokunft to sorgen.<br />
(Albert Schmidt [Ingolstadt] [BÜNDNIS 90/<br />
DIE GRÜNEN]: Absprache ist auch eine Min-<br />
Dat heet anners rüm: Bi de Bildung, in de Medien,<br />
vör’t Gericht un bi de Behörden mutt dat mehr Kaffüüt<br />
derheitensprache!)<br />
geven doon för tweete Spraken. Dat seggt ok dat Ministerkomitee<br />
in Straßborg. Dat hett uns Republik besöcht,<br />
hett uns op de Finger keeken, ob wi dat ok inhoolen<br />
doon mit de Sprakencharta.<br />
Wolfgang Börnsen (Bönstrup) (CDU/CSU):<br />
Nee, kann ik mi gor nich denken.<br />
De Sprakenbericht, de hüüt hier diskuteert ward, hett<br />
500 Sieden. Dat is een gewaltige Dokument. Un de Regeerung<br />
hett ne Masse Anworten wusst. De Straßborger<br />
seggen: Dat süht nich to ring ut in Düütschland mit de<br />
lütten Spraaken. Man, de Idee vun de Europacharta is in<br />
de Kööp vun de Spezialisten, aver noch lang nich bi de<br />
Lüüd anlangt. Dor mutt mehr passeeren. 500 Sieden<br />
Peter H. Carstensen (Nordstrand) (CDU/CSU):<br />
An sik harrn wi dat gor nich nödig, dat wi dat afspreken<br />
dään. Aver, leeve Wolfgang Börnsen, villicht kann ik<br />
en Twüschenfraag op Plattdüütsch maken, obwohl dat<br />
mit Freesen to doon hett. Leider bün ik nich in de Laag,<br />
op Freesch to snacken, obwohl ik ut en Kreis kaam, Herr<br />
Präsident, wo fief Spraken snackt warrt.<br />
Rechtfertigung, dat is veel Papeer. Dat reckt nich ut. Dor<br />
höört Klümp bi de Supp!<br />
Vizepräsident Dr. Norbert Lammert:<br />
(Peter H. Carstensen [Nordstrand] [CDU/<br />
Meine Güte!<br />
(B)<br />
CSU]: Sehr richtig!)<br />
De Bundesregeern – dat hett Kolleg Jochen Welt ja<br />
seggt – will mehr doon för de Plattdüütschen. Aber ein<br />
poor Moneten, Jochen Welt, gehörn ok dorto.<br />
Peter H. Carstensen (Nordstrand) (CDU/CSU):<br />
Ja. Disse Spraken sünd: Hoochdüütsch, Plattdüütsch,<br />
Freesch, Dänisch un Sonnerjysk – Sonnerjysk, dat is<br />
Plattdänisch, wenn man so will. Un, leeve Wolfgang<br />
(D)<br />
(Heiterkeit und Beifall bei der CDU/CSU sowie<br />
bei Abgeordneten der FDP)<br />
Börnsen, ik much geern weten vun di: Kannst du villicht<br />
ok en beten wat noch över de Situation vun de freesche<br />
Spraak snacken? Un kannst du uns villicht seggen, ob<br />
De europäische Sprakencharta – wenn man so will: de dat nich notwendig is, nich bloots de Beförderung vun<br />
Magna Charta för Tweetspraken – will düsse Trend noch de Minnerheiten över de Spraken en Förderung to geben,<br />
een anner Dreih geven. Se will, dat de 70 lütten Spraken sondern ok de gesamte Kultur vun de Lüüd mit in de<br />
in Europa Bestand behoolen. Jede sövte Minsch in Förderung rintosetten, dormit wi uns nich op een Deel<br />
Europa is in een Tweetspraak to Huus.<br />
bloots konzentrieren, sondern weten, dat jüst bi de Free-<br />
(Albert Schmidt [Ingolstadt] [BÜNDNIS 90/<br />
DIE GRÜNEN]: Bayerisch und Deutsch!)<br />
Dat is sotoseggen sien Heimat, de Sinnstiftung för sien<br />
sen ja en beten mehr is as bloots de freesische Spraak, de<br />
se tosamenhöllt, sondern de gesamte Kultur, de ja över<br />
mehrere Johrhunnerte wussen is.<br />
Leven. Nimmst du düsse Minschen ehr Heimatspraak,<br />
verleeren se de Boden ünner de Fööt. Nee, dat dörf nich<br />
ween!<br />
Wolfgang Börnsen (Bönstrup) (CDU/CSU):<br />
Dat is en ganz swore Fraag, leeve Peter Harry. Nee,<br />
aver Peter Harry Carstensen hett ja nich Unrecht. De<br />
(Beifall bei der CDU/CSU sowie bei Abgeordneten<br />
der FDP)<br />
Spraak is nich allns: 'n Stück vun Kultur is 'n Stück ok<br />
vun de Inhoolt vun de Lüüd, de dat leven doon. Un wenn<br />
man dat will, wenn man seggen will: „De Lüüd hebben<br />
Dor sünd wi uns hier in’t Parlament ok eenig ween. een Recht, in se ehrs Minnerheitenspraak to Huus to<br />
Vör söss Johr hebben wi all tosamen seggt: Die Euro- sien“, denn höört nich nur de Sprakenförderung dorto,<br />
pacharta, dat is richtig. Dor mööt wi all ünnerschrieven. denn mütt ok de gesamte Kultur fördert warrn. Dat heet:<br />
Dat mookt wi mit. Düt Dokument is een Rode List för In de Kinnergoorn, in de Scholen un wo dat machbar is,<br />
Spraken, de op de Kipp stahn doon. Griepen wi de nich mütt dat 'n Förderung geven. Denn dat hebben wi doch<br />
ünner de Arms, gahn se doot! Jede Wuch starven twee överall sehn: Wenn man dat nich doon deit, denn verle-<br />
bet dree Spraken in uns Welt, hunnert över’t Johr un duren de Lüüd de Boden ünner de Fööt un dat könen wi<br />
send in teinn Johr.<br />
nich wüllen.