MaquetaciÛn 1 - Crónicas de la Emigración

Carballeira e Francisco Martínez. O grupo pasou a fronteira
clandestinamente realizando distintas actividades conspirativas,
moitas das cais cobráronse a vida destos loitadores.
O 24 de febreiro de 1948 foi detida en Barcelona e encadeada
na prisión das Crts. Nesta cadea atopouse con outras libertarias,
Montserrat Elías, Pepita Subirats, Francisca Abellanet,
Esperanza Moreno, Enriqueta Milá e María Pujarols, todas
elas condeadas a morte e máis tarde conmutadas por largas
condeas. Os seus longos anos na cadea, marcarana para sempre.
As condicións inhumanas, a má alimentación e o frío,
afectaron a súa saúde. Joaquina durante o seu encarceramento
encabezou innumerables protestas e folgas de fame que acabaron
con fortes castigos. Ó sair da cadea aparécelle unha tuberculose
que a obriga a ser intervida quirúrxicamente no
Hospital Clínico. Cáseque moribunda, trasládana á vivenda
dunha amiga. Nesta casa recibiu asistencia do sabio profesor
naturista Ferrándiz, o que a salva dunha morte segura.
Joaquina logra recuperarse e trasládase novamente a Francia,
alí traballa de cortadora de artigos de pel e na confección de
calzado pra señoras. Nos anos 70 instálase en París onde se
xubila e conquire unha pensión de invalidez total, pois os seus
riñóns estaban moi afectados pola súa enfermidade.
Lola Iturbe, a que lle realizou unha entrevista en París, dirá
do seu encontro con Joaquina : “Cando se sentou pra darme
detalles da súa vida e da súa actuación, tiña ante min unha
muller de aspecto xuvenil, coas meixelas sonrosadas e os
ollos iluminados. Despois dunha larga charla transfórmase.
Joaquina de pé no centro
da imaxe.
Mulleres da emigración
135