MaquetaciÛn 1 - Crónicas de la Emigración

A noite do 22 un grupo de 30 veciños, entre eles
José de la Torre, deciden facer unha sabotaxe na
ponte de Beireses, na estrada principal a
Pontevedra. A inexperiencia daqueles mariñeiros
fai que todo quede nun intento falido. Por aquelas
datas, as tropas do "Movemento Nacional" controlaban
a situación e moitos dos resistentes deciden
botarse ao monte. Alberto Mezquita e
Maruxa Mallo intentan fuxir a Portugal.
Con aquel frustrado e desesperado intento de
resistencia comeza unha longa e triste historia
para Bueu e os seus poboadores. O Alcalde Johan
Carballeira foi detido e posteriormente fusilado.
A mesma sorte correu o carpinteiro comunista,
perseguido ferozmente ata ser asasinado.
Maruxa Mallo, nunhas crónicas que escribe para o xornal A
Vanguardia de Barcelona durante a guerra civil, denuncia as atrocidades
que se estaban a cometer en Galicia: "Falarei daqueles
que coñecín persoalmente, xa que o número de vítimas é incalculable…Juan
de a Torre, secretario do Partido Comunista de Bueu,
a derradeira vez que o atopamos díxonos: "Eu non hei fuxir ás
montañas. Eu quero a vitoria ou o cemiterio. O triunfo será noso."
Uns días máis tarde era conducido ao concello de Bueu para ser
encarcerado. Cando o foron buscar cinco falanxistas con cristos e
pistolas berráronlle "covarde" Eras ti o que onte patrocinába-la
liberdade.". " Dádeme un fusil e veredes se son valente, contestou.
Como se negou a saír de alí porque sabía onde o levaban,
botouse sobre un dos falanxistas e cos dentes desgarroulle media
cara. Os falanxistas asestáronlle disquete puñaladas e guindárono
a rúa por un balcón do concello. Así lle arrincaron a vida a J. de la
Torre, carpinteiro, construtor de bracas e bo mariñeiro."
Maruxa Mallo e Mezquita puideron pasar a Portugal, sendo este
último detido na fronteira do país veciño e entregado aos falanxistas.
Mezquita sufriu prisión e torturas. Maruxa logra chegar a
Porto onde é protexida pola súa amiga Gabriela Mistral, embaixadora
de Chile, quen a axudou a se trasladar a Bos Aires.
O exilio
En Arxentina recibe un rápido recoñecemento, colabora na
famosa revista de vanguardia Sur, na que tamén participaba
Borges. É unha etapa da súa vida na que se dedica a viaxar.
Vive entre Uruguai e Bos Aires. Tamén se suceden as exposicións:
París, Brasil e Nova York.
Aos 37 anos publicou o libro O popular na plástica española
a través da miña obra (1939) e comezou a pintar especial-
Mulleres da emigración
Maruja Mallo.
195