De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

Volgens Brodsky et al. is het niet mogelijk vooraf te zeggen in welk
systeem de minst draagkrachtigen het beste af zijn. Om de situatie voor
zowel de gehele bevolking als de minst draagkrachtigen te optimaliseren
kan de overheid kiezen voor een combinatie van programma's, bijvoorbeeld
een combinatie van 1a en 2a. In zo'n combinatie bestaat er voor
de minst draagkrachtigen een speciaal programma. Voor de rest van de
bevolking is er een systeem van langdurige zorg met strikte indicatiecriteria
(waaronder mogelijk een inkomens- en vermogenstoets) en een
gemiddeld niveau van voorzieningen.
2.1.2 Recht op zorg of afhankelijk van de beschikbare middelen?
Een recht op zorg is lastig te bepalen. Dit komt doordat er een veelheid
van zorgvormen bestaat die op een veelheid van manieren en onder een
veelheid van voorwaarden kan worden geboden. Dit terwijl het recht
(de aanspraak) in de verzekering of de wet noodzakelijkerwijs breed
omschreven is.
Op korte termijn kunnen de uitgaven veelal beter beperkt worden
gehouden als er geen recht op zorg bestaat. De uitgaven kunnen vooraf
worden verdeeld zonder dat tussentijds de indicatiecriteria hoeven te
worden aangescherpt. Op de lange termijn zal een recht op zorg ook
zijn grenzen hebben, omdat andere publieke uitgaven kunnen worden
verdrongen en de zorg een steeds groter beslag kan gaan leggen op de
loonkosten en de economische groei (RVZ, 2005).
2.1.3 Doelgroepen in de AWBZ
In het RVZ-advies wordt onderscheid gemaakt naar drie doelgroepen:
- zorgbehoeftige ouderen (onder te verdelen in somatisch
en psychogeriatrisch);
- gehandicapten c.q. mensen met een beperking (onder te verdelen
in lichamelijk, visueel en verstandelijk);
- mensen met een psychische stoornis (eventueel onder te verdelen
naar diagnose, bijvoorbeeld verslaving).
Het is mogelijk dat in een land verschillende systemen voor verschillende
doelgroepen naast elkaar bestaan. In Nederland zijn alle doelgroepen
ondergebracht onder één wettelijk regime, de AWBZ.
2.2 Integratie
In deze paragraaf wordt ingegaan op de tweede vraag uit de inleiding:
de vraag in hoeverre langdurige zorg moet zijn geïntegreerd in het
zorg- of sociale hulpverleningssysteem. De aandacht voor integratie
wordt gevoed door kwaliteits-, substitutie- en efficiëntieoverwegingen.
RVZ
Langdurige zorg: Nederland vergeleken met andere EU-landen 145