De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

ecentelijk ook met zogeheten Community Matrons. Deze functionarissen
dienen de meest kwetsbare patiënten te ondersteunen ten aanzien
van hun ziekte(n). Doel hiervan is uiteindelijk dat deze patiënten, een
populatie van circa 10% van alle patiënten en verantwoordelijk voor
circa 55% van de opnames, minder dure ziekenhuiszorg consumeren.
In een andere mogelijke innovatie moeten, met een zelfde doel als de
matrons, multiprofessionele teams zelf op zoek naar patiënten en bezien
of hen alternatieven voor ziekenhuiszorg zijn te bieden. Ook in Spanje
streeft men innovaties na door een ‘public health agency’, een sociomedische
en/of bemiddelingsinstantie in de zorg te creëren en ook meer
thuiszorg aan te bieden om de behoefte aan duurdere specialistische zorg
te voorkomen.
Deels wijzen deze ontwikkelingen op het in Nederland bestaande (en
soms wegbezuinigde) ziekenhuis-maatschappelijk werk, deels wijst dit
echter ook op een ander soort ontwikkeling, die van de zorgmakelaar,
de bemiddelaars in de zorg.
De les voor Nederland uit deze voorbeelden lijkt te zijn dat het voorzichtig
moet zijn met het afschaffen van bemiddelende functies en het concept van
de zorgmakelaar mogelijk dient uit te bouwen. Niet alleen vanuit zorginhoudelijk
perspectief, maar zeker ook bij de invoering van de Zorgverzekeringswet
en de verwachte omvormingen via een Wet Maatschappelijke
Ondersteuning (met de bijbehorende verandingen in de huidige AWBZ)
veranderen de stromen dusdanig dat transparantie voor de patiënt/burger
steeds lastiger wordt waardoor bemiddelaars/wegwijzerfuncties in belang
kunnen gaan toenemen.
Concurrentie binnen de arbeidsmarkt gezondheidszorg:
curatieve zorg en langdurige zorg
Een psychologische belemmering voor de langdurige zorg, zo is te zien,
is dat de aantrekkingskracht en het imago van de (psychogeriatrische)
langdurige zorg het aflegt tegen dat van de curatieve zorg. Waar de
samenlevingen gezamenlijk tot de conclusie komen dat met name
de langdurige zorg een beleidsmatig zorgenkind is, kan men tevens
constateren dat de aantrekkingskracht van deze deelsector van de
gezondheidszorg minder is dan van de deelsector curatieve zorg.
Dit komt omdat er niet op genezing gestuurd wordt, er minder heroïek
is, en juist vaak tragiek een van de hoofdmoten van het werk vormt.
Om binnen dergelijke tragiek de menselijke maat te blijven handhaven,
vergt relatief veel van de werkenden. Het leidt tot een positie van de
deelsector als onaantrekkelijk binnen de gehele zorgsector. Tekorten aan
gekwalificeerde arbeid worden vervolgens op andere wijze opgevangen:
minder kwaliteit, minder kwantiteit van zorg, door bijvoorbeeld
onorthodoxere methoden van zorg (pyjamadagen), of arbeid uit lagere
kwalificatieniveaus of uit de grijze arbeidsmarkt en andere verdelingen
van taken en verantwoordelijkheden.
RVZ
Langdurige zorg in het buitenland, lessen voor Nederland? 39