De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

De les voor Nederland is dat gelijkblijvende vragen rond bureaucratie.
Vanuit verschillende perspectieven anders worden beantwoord. Zo kiest
Nederland voor een uit elkaar halen van de maatschappelijke inzet en de
(langdurige) zorg, zowel qua niveau van aansturing en coördinatie als qua
financiering, rechtszekerheid voor de burger als qua verantwoordingsplicht
van de bekostiger, daar waar men elders juist zoekt naar mogelijkheden tot
integratie van beide systemen. Het was in dit onderzoek niet mogelijk de
oorzaken hiervan te achterhalen. Reden waarom de vraag overeind blijft
waarom dit zo is. Daarnaast is de vraag in hoeverre de beleidsuitgangspunten
en -doelen identiek zijn, dan wel de verwachte resultaten.
Met de continue modernisering van de langdurige zorg, dan wel met de
invoering van een compleet nieuw stelsel van gezondheidszorg, zorg en welzijn
in Nederland, lijkt het na te streven om de daarmee verband houdende
te verwachten bureaucratische druk a priori goed te bezien en te zoeken
naar wegen voor een optimalisering van benodigde informatiestromen en
bureaucratische druk in relatie tot de primaire processen. In dit kader zijn
de ontwikkelingen zoals op moment van schrijven rond de diagnose-behandelingscombinaties
(DBC) een belangrijke peilstok. Een ander voorbeeld is de
staf die nodig is om de zorgtoeslag voor de Zorgverzekeringswet uit te betalen.
Onheldere verantwoordelijkheden
De Gesundheitsreform in Duitsland heeft onder meer de verzekeraars
een grotere rol gegeven. Een gevolg daarvan is dat er onduidelijkheid
over de verantwoordelijkheden binnen het Duitse gezondheidssysteem
is ontstaan. Patiënten en artsen blijken niet meer blind te kunnen varen
op door de arts genomen beslissingen daar ze door de verzekeringsarts
(Medizinische Dienst Krankenkasse, MDK) doorkruist kunnen worden.
Medische en financiële verantwoordelijkheden lopen zo door elkaar en
leiden tot grote onzekerheid bij de patiënt. Dit probleem is op zich niet
nieuw. Ook in Nederland worden dagelijks besluiten genomen waarbij
inhoud en financiën door elkaar lopen. Vooral gebeurt dit in ziekenhuisomgevingen,
bijvoorbeeld als het gaat om het voorschrijven van
dure medicatie. Maar tot dusverre blijven dergelijke discussies in
Nederland enigszins beperkt. Naar het zich laat aanzien geeft het Duitse
voorbeeld aan dat een andere verantwoordelijkheidstoedeling in een
gemoderniseerd stelsel (ook voor de langdurige zorg) ertoe kan leiden
dat fundamentele bureaucratische en inhoudelijke spanningen in het
weefsel van het stelsel worden opgenomen.
De les voor Nederland is dan dat een te moderniseren stelsel van langdurige
zorg al tevoren op weeffouten als ontbrekende, dubbele of conflicterende
verantwoordelijkheden is te bezien, zeker indien ze ten detrimente van de
voor de patiënt wenselijke transparantie of kwaliteit van zorg doorwerken.
Daarbij gaat het ook om de interactie tussen beleid vanuit verschillende
departementen.
RVZ
Langdurige zorg in het buitenland, lessen voor Nederland? 27