De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

In Spanje, Portugal en het Verenigd Koninkrijk is de langdurige zorg
voor het grootste gedeelte onderdeel van het sociale systeem. De langdurige
zorg is scherp afgebakend ten opzichte van het nationale zorgsysteem.
Zorgaspecten binnen de langdurige zorg worden betaald uit
het zorgsysteem. In het Verenigd Koninkrijk wordt bijvoorbeeld de
verpleging in verpleeghuizen betaald uit de NHS. In Zweden is langdurige
zorg deels geïntegreerd in het sociale systeem en deels in het
zorgsysteem. Duitsland en Nederland kennen een apart systeem voor
langdurige zorg met eigen toegangsregels. In Duitsland worden de
kosten tot een maximum vergoed, zodat men aanspraak moet maken
op de sociale voorzieningen nadat de eigen middelen zijn uitgeput.
In Nederland werkt het andersom en moet men een eigen bijdrage
betalen. In geen van de onderzochte landen is langdurige zorg geheel
onderdeel van het zorgsysteem.
De integratie in het zorg- of sociale systeem heeft directe gevolgen voor
de toegang: is deze onderhevig aan een inkomens- en vermogenstoets,
moeten eigen betalingen worden gedaan of beide?
In paragraaf 3.3 was de conclusie dat men in het Verenigd Koninkrijk
en Spanje een inkomens- en vermogenstoets hanteert voor langdurige
zorg en in Zweden, Duitsland en Nederland niet. In Spanje komt daar
voor de residentiële zorg een inkomensafhankelijke eigen bijdrage bij
evenals in het Verenigd Koninkrijk voor alle zorg- en ondersteuning
die niet door de NHS wordt betaald. In Spanje betaalt men daarnaast
75% van de pensionkosten uit eigen middelen.
In Nederland en Zweden moeten eigen bijdragen voor de langdurige
zorg worden betaald, maar is er geen sprake van een inkomens- en
vermogenstoets. In Duitsland kan men eigen bijdragen betalen voor
meer of duurdere diensten in de thuiszorg. In 2003 werd hier ongeveer
€ 130 per maand aan uitgegeven. Aan residentiële zorg werd in 2003
door een Duitse bewoner gemiddeld € 313 per maand uitgegeven.
Daarbovenop komt de bijdrage voor de wooncomponent die gemiddeld
€ 560 per maand is. Is dit te veel dan kan men aanspraak maken op
de sociale zekerheid. De aanspraak op de sociale zekerheid is er echter
onderhevig aan een inkomens- en vermogenstoets.
Op basis van het bovenstaande zou men kunnen zeggen dat de
(financiële) toegankelijkheid in Spanje en het Verenigd Koninkrijk het
slechtste is. Daar combineert men een inkomens- en vermogenstoets
met eigen betalingen. Dit komt overeen met de analyse in paragraaf
3.1. In het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Portugal is langdurige zorg
alleen gericht op de armen. Het publieke systeem is per definitie niet
toegankelijk voor degenen die boven de inkomens- en vermogenstoets
uitkomen. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de laatste groep slechter
RVZ
Langdurige zorg: Nederland vergeleken met andere EU-landen 177