De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

gegeven naar voren, maar achter de cijfers blijkt dat het hierbij vooral
ook gaat om respijtzorg in de thuissituatie. Respijtzorg thuis wordt in
Zweden hoger gewaardeerd dan institutionele varianten omdat het
wegbrengen van de zorgbehoevende alleen acceptabel lijkt voor mantelzorgers
indien een betere kwaliteit zorg/dagbesteding wordt aangeboden
dan thuis mogelijk was geweest (schuldgevoel) (Johansson 2005).
De drie jaar financiering heeft een grote verspreiding opgeleverd van
een ook voor Nederland nuttige dienst 27 .
De door de Zweedse regering gekozen constructie, waarbij het schrijven
van een actieprogramma voorwaarde is om succesvol een beroep te
kunnen doen op overheidssubsidie, doet enigszins aan het WMOtraject
met pilot-gemeentes denken. Belangrijk verschil is echter dat de
Zweedse rijksoverheid geld voor alle gemeentes reserveerde op voorwaarde
van een te overhandigen actieplan. De koppeling aan een verspreidingsbeleid
met lokale en nationale netwerken is ook in Nederland
goed uitvoerbaar/combineerbaar met aanwezige infrastructuur (denk
aan EIZ/LOT).
Naast de respijtzorg in de thuissituatie is ook de 24-uurs relief innovatie
interessant, ook al is de uitvoering beperkt gebleven tot een veel kleinere
groep gemeentes.
De 24-uurs relief service is een soort noodopvang voor de verzorgde op
een moment dat de mantelzorg het even niet meer ziet zitten of bijvoorbeeld
wegens ziekte voor korte tijd niet beschikbaar is. Deze opvang kan
ook gebruikt worden als iemand uit het ziekenhuis komt en er niet
onmiddellijk hulp thuis is. Mensen die verzorging nodig hebben kunnen
er direct terecht. Men kan dus geen plaats reserveren voor bijvoorbeeld
over 14 dagen. Verzorgde en mantelzorger kunnen er ook samen
terecht. Naast de materiële functie heeft deze voorziening ook een
belangrijke psychologische functie: men weet dat men ‘à la minute’
ergens terecht kan in geval van een crisis (Pijl 2005). Deze innovatieve
diensten zijn echter nog niet goed ingebed in het aanbod dat gemeentes/stadsdelen
bieden en zitten nog veelal in een pioniersfase.
7.6 Nawoord: overige lessen
Langdurige psychiatrische zorg
In 1995 vond ook in de GGZ een hervormingsproces plaats. De
gemeente werd verantwoordelijk voor dienstverlening aan chronische
GGZ-patiënten. Achterliggende visie was dat psychiatrische problemen
niet langer gezien moesten worden als uitsluitend een ziekte die moet
genezen en dus bij de cure verantwoordelijkheid van de regio’s hoort.
De focus zou moeten liggen op het leren omgaan met de dagelijkse
symptomen in het sociale verkeer. Deze perspectiefwisseling volgde
RVZ
De AWBZ internationaal bekeken: langdurige zorg in het buitenland 98