De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

parlementaire enquête overgenomen, hoe ontwikkelt zich de gezondheids-economie;
wat gebeurt er met het ondersteuningsprogramma
‘dementie’.
Opmerkelijke uitkomst in de brede parlementaire enquête is overigens
dat er geen aanbeveling is tot ondersteuning van een organisatie die de
belangen van mantelzorgers kan behartigen. Voorts hebben de aanbevelingen
geen enkele consequentie voor wat we in Nederland de GGZ
zouden noemen, of de zorg voor en om (verstandelijk) gehandicapten.
Rechten en plichten familieleden
Nieuw voor de Nederlandse context zijn deze twee spraakmakende
uitspraken van het Bundesverfassungsgericht te Karlsruhe. De eerste
perkt – zoals gemeld - de in Duitsland bestaande onderhoudsplicht
door kinderen voor hun ouders in, de tweede dwingt kinderlozen tot
een hogere premielast voor de zorgverzekering dan degenen mét kinderen.
Achtergrond hiervan is dat mensen met kinderen toekomstige
werknemers hebben gegenereerd die in diezelfde toekomst voor de
Pflegeversicherung zullen betalen. Een familie betaalt dus al meer
dan iemand die geen kinderen heeft.
Voor Nederland is deze argumentatie wellicht wat ‘over the top’.
Voorstelbaar zou echter wel zijn dat de argumentatie als volgt zou
verlopen: dat enerzijds degenen zonder kinderen ook geen netwerk
hebben, dus eerder op professionele zorg zijn aangewezen en daarmee
hun medeverzekerden premie laten betalen voor hun eigen situatie en
anderzijds dat degenen met kinderen al veel ‘in hun zorg hebben
geïnvesteerd’, simpelweg door het krijgen (en groot brengen) van
hun kinderen.
Daarmee komt de solidariteitsvraag binnen gezondheids- en zorgstelsels
in een totaal nieuwe fase. Wie kinderen (dochters) heeft, schertst wellicht
wel eens dat hij of zij maar geluk heeft op zijn ouwe dag. Naar het
zich nu laat aanzien beginnen wetgevers (dan wel de toetsende instanties)
op deze wijze de zorgplicht te benadrukken.
Het is niet te zeggen of dit een vorm van good practice is die we in
Nederland zouden moeten introduceren. De politieke gevoeligheid van
de rechterlijke uitspraak in Duitsland geeft al aan, dat ook in Nederland
een dergelijke ontwikkeling tot de nodige heftige politieke discussies
zou leiden.
Tegelijkertijd echter stelt datzelfde Verfassungsgericht dat er grenzen zijn
aan de onderhoudsplicht van kinderen voor hun ouders. Daarmee komt
de rekening bij het collectief terecht, weliswaar niet via de premieheffing
van de Pflegeversicherung, maar via andere (belasting-)heffingen op
grond waarvan sociale diensten de tekorten in de (eigen bijdrage aan)
instellingszorg goed moeten maken.
RVZ
Langdurige zorg in het buitenland, lessen voor Nederland? 89