De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

Ook in het Verenigd Koninkrijk zoekt men naar een regionaal gestuurd
antwoord op de vragen rond zorg via de instelling van Primary Care
Trusts. Deze trusts worden verantwoordelijk voor mental health services,
local health care cooperatives en community hospitals.
Catalonië kent – als één van de eerste regio's in Spanje – een geïntegreerd
systeem van sociale en medische voorzieningen. Ook loopt in
Catalonië sinds 1986 een succesvol programma (Vida al Anys) waarbij
lokale centra een mix van gezondheids- en sociale zorg aanbieden. Ook
in Portugal ontwikkelt men serviços comunitários de proximidade (SCP),
vergelijkbaar met wijkcentra, die verschillende vormen van langdurige
zorg moeten gaan aanbieden en daarbij de nodige coördinatie met ziekenhuizen,
gezondheidscentra, residentiële voorzieningen en dergelijke
verzorgen. De gezondheidscentra zullen omgevormd worden in
Unidades de Saúde Familiar (USF), eenheden voor gezinsgezondheidszorg.
De plannen voor de SCP’s en USF’s geven aan dat er veel aandacht
is voor het lokale- en wijkniveau.
Doordat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden (financiering,
inkoop en levering) zich in Spanje op verschillende niveaus (bij verschillende
instellingen) bevinden, is de coördinatie vaak slecht, vooral tussen
de Administracion de la Generalitat (regulering) en lokale organisaties
(aanbod). Onder meer vanuit dit coördinatieperspectief raadt de
Zweedse VNG aan om het hele pakket langdurige zorg over te dragen
aan één type organisatie: gemeentes. Het is makkelijker de beleidsverantwoordelijkheid
in een hand te hebben omdat het afwentelgedrag
vermijdt en het zoeken naar synergie stimuleert 11 .
In Duitsland hebben gemeentes in principe een beperkte rol waar het
gaat om langdurige zorg. Echter, waar de institutionele zorg te duur is
voor de zorgbehoevende (en/of diens familie), komt de gemeente in beeld
voor het bijpassen van de kosten via een sociale bijstandsuitkering. De
data geven overigens aan dat een grote meerderheid van de zorgbehoevenden
in verblijfszorg op een dergelijke uitkering is aangewezen. Uiteraard
heeft dit gevolgen voor de keuzevrijheid van de zorgbehoevende.
Een met dit alles verband houdende discussie betreft de vraag waar
‘topvoorzieningen’ moeten worden ondergebracht. In dat kader zagen
we in Nottingham (Engeland) een voorziening voor geestelijke gezondheidszorg,
die deels een lokale doelgroep kende, deels een regionale en
deels ook een landelijke functie heeft. Uiteraard heeft dit gevolgen
voor de financiering van de organisatie.
De voorbeelden leren dat:
1 het denken over verschuivingen van verantwoordelijkheden en bevoegdheden
geen eensluidend antwoord oplevert. Al naar gelang historische
verschillen binnen de onderzochte landen is het makkelijker dan wel
RVZ
Langdurige zorg in het buitenland, lessen voor Nederland? 29