De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

Arbeidsmarkt
De eerder aangehaalde OECD-rapportage (2005) benoemt primair
kwaliteitsproblemen. Echter de nadere omschrijving van de problemen
verwijst direct naar arbeidsmarktvraagstukken: werving en behoud van
adequaat opgeleid en getraind personeel en verbetering van de kwaliteit
van het personeel, zowel intra- als extramuraal en toegerust op bijzondere
groepen (dementie). Want er is een tekort van circa 40.000 verplegende
in de intramurale langdurige zorg. Bovendien is nu al helder dat er te
weinig mensen de opleidingen instromen. Men zoekt daarom naar wegen
om het beroep aantrekkelijker te maken. Daarbij wordt gedacht aan:
- verbeterd imago van het beroep;
- vermindering psychische en lichamelijke belasting van het werk;
- nieuwe arbeidsstructuren en meer mogelijkheden tot
na- en bijscholing (Ärztezeitung 15-06-2005).
Tegelijkertijd is in Duitsland de particuliere zorgmarkt in opkomst.
Daarbij zijn, naast gewone arbeidscontracten, ten principale twee
vormen van ‘zwarte zorgarbeid’ te onderscheiden:
1 grijze arbeidscontracten: arbeid die betaald wordt zonder sociale
lasten af te dragen. Ook de inzet van Polen, sinds 1 mei 2004, in
particuliere zorgsituaties, is hieronder terug te vinden;
2 illegale arbeid door illegaal verblijvenden, vergelijkbaar met eerdere
signalen uit Italië waar een belangrijk deel van de zorg thuis gebruik
maakt van al dan niet illegale Albanese migranten, en vergelijkbaar
ook met de Portugese ervaringen met Brazilianen, al dan niet
illegaal in het land.
Geschat wordt dat het totale aantal met deze vormen van zorgarbeid
gemoeide ‘illegale’ arbeidsplaatsen neerkomt op circa 50-70.000
(Persbericht Bundesverband privater Anbieter soziale Dienste,
13-04-2005). Wat betreft de tekorten aan verplegende is voorts aan
te tekenen dat Duitsland traditioneel minder verpleegkundige staf in
verzorgings- en verpleeghuizen heeft dan elders in Europa (OECD,
2004). De OECD verwacht voorts dat dit probleem in de toekomst
ernstiger zal worden. Onder meer hierdoor ziet de OECD in meerdere
landen een groeiende vraag naar lager gekwalificeerde zorgarbeid
ontstaan, maar tegelijk wordt gesteld dat het om vaak moeilijk en
zwaar werk gaat met suboptimale arbeidsvoorwaarden.
Mantelzorg
Zorgkosten
De juridische basis voor de ondersteuning van mantelzorgers en hun
zorgplicht is recent door twee uitspraken van het Bundesverfassungsgericht
in Karlsruhe in een ander licht komen te staan:
RVZ
De AWBZ internationaal bekeken: langdurige zorg in het buitenland 84