De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

pensioenbijdrage blijft staan; hoe langer iemand werkt hoe hoger zijn
pensioen zal zijn. Dit is de stimulans die de Zweedse regering nastreeft
met hervormingen in de pensioenwetgeving uit 2003.
Dit gegeven suggereert dat de maatschappelijke discussie over de (gevolgen
van de) vergrijzende samenleving, evenals over de noodzaak van
langer doorwerken in Zweden – gelijk met het verder gevorderd zijn
van het vergrijzingsproces – verder is dan in bijvoorbeeld Nederland.
7.3 Betaalbaarheid goede zorg
De officiële Zweedse visie op ouderenzorg is eigenlijk ongewijzigd
gebleven in de afgelopen 20 jaar: ouderenzorg moet
- door de overheid (lees gemeentes) georganiseerd worden;
- betaald worden met publieke middelen;
- beschikbaar zijn op grond van behoefte en niet op basis
van koopkracht.
Ouderen moeten veilig in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen
met de zekerheid dat ze onafhankelijk kunnen blijven en toegang
hebben tot zorg en welzijnsdiensten van goede kwaliteit.
De kosten van zorg overstijgen echter sinds de economische recessie uit
de jaren ‘90 de beschikbare middelen en dat heeft gezorgd voor pijnlijke
keuzes in de zorg en grote bezuinigingen waarvan het einde niet in zicht
is. Ook vond in dezelfde periode een grootschalige verschuiving plaats
van de verantwoordelijkheid voor langdurige zorg; de gemeentes werden
hiervoor verantwoordelijk. De verschuiving tijdens een zware economische
recessie, gaf weinig budgettaire ruimte voor de hele operatie.
Allereerst werd de ouderenzorg aangepakt met de ‘Ädelreform’ uit 1992,
en daarna volgde in 1993 de gehandicaptenzorg en in 1995 de GGZ.
Bij elkaar waren dit veel extra verantwoordelijkheden voor gemeentes.
De beleidsvisie erachter had in alle drie gevallen te maken met het verschuiven
van een medisch model van langdurige zorg naar een sociaal
model. Hieronder volgt eerst een beschrijving van de hervormingen in
het beleid voor de ouderen. In de slotparagraaf gaan we vervolgens
nog kort in op de ontwikkelingen bij de andere twee doelgroepen.
De Ädelreform (1992) kende twee doelen:
1. Het bundelen van publieke oudedagsvoorzieningen onder de lokale
overheid en hierdoor het aanbod efficiënter maken; waar nodig
aangevuld met economische prikkels. Zo ligt de rekening voor
’sociale bedden’ in ziekenhuizen bij de Zweedse gemeentes.
De OECD meldt dat deze prikkel zeer succesvol is geweest: waar
Zweden in 1990 met circa 15% ‘sociale bedden‘ rekende, daalde
RVZ
Langdurige zorg in het buitenland, lessen voor Nederland? 91