De AWBZ internationaal bekeken - Rvz

waar belastingheffing de voornaamste bron van inkomsten is. Belangrijk
te vermelden is dat de grondslag van de premieheffing in Nederland de
eerste twee belastingschijven zijn. De wijze van financieren lijkt, ondanks
dat het om een sociale verzekering gaat, erg op die van een belasting.
Nederland geeft volgens de definitie van de OECD als percentage van
het BBP ongeveer evenveel uit aan langdurige zorg als Duitsland en het
Verenigd Koninkrijk. Volgens de definitie van de EPC zijn de publieke
uitgaven in Nederland (2,5 % BBP) echter aanzienlijk hoger uit dan
het Verenigd Koninkrijk (1,7 BBP). Over Duitland heeft de EPC helaas
geen gegevens voor langdurige zorg beschikbaar. Als percentage van het
zorgbudget geeft Nederland minder uit aan geestelijke gezondheidszorg
dan Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Toch zijn deze drie systemen
volgens het WHO-framework verschillend. Verder valt op dat in
Nederland relatief veel uitgaven publiek worden gefinancierd.
Er moet echter wel een inkomensafhankelijke eigen bijdrage worden
betaald voor de voorzieningen die uit de AWBZ worden gefinancierd.
Ook deze is in internationaal perspectief echter vrij laag (VWS, 2001).
2b - Zweden
In Zweden wordt net zoals in het Verenigd Koninkrijk, Spanje en
Portugal de langdurige zorg gefinancierd uit belastingen. Gemeentelijke
en regionale belastingen dekken 83,8% de uitgaven in 2000. Naast
belastingen moeten de Zweden zowel voor thuiszorg als voor institutionele
zorg eigen betalingen doen. Deze zijn wel aan een inkomensgerelateerd
maximum verbonden. Gemeenten bepalen de hoogte ervan.
Interessant is dat Zweden het meeste van alle onderzochte landen
uitgeeft aan langdurige zorg voor ouderen en de GGZ. Het publieke
deel van die uitgaven is ook het hoogst. Veel wordt ook uitgegeven aan
institutionele zorg. Belangrijkste oorzaak is waarschijnlijk dat door het
kwaliteitsbeleid 98% van de mensen in een verpleeghuis in 2000 op
een één- of tweepersoonskamer ligt. In Nederland ligt 57% van de
mensen op zo’n kamer (OECD, 2005). Daarnaast is de thuiszorg in
Zweden vrij uitgebreid.
In Zweden waren de districten tussen 1983 en 1992 verantwoordelijk
voor het aanbod en de financiering van ouderenzorg, geestelijke
gezondheidszorg en gehandicaptenzorg. Tijdens de Ädel hervorming
in 1992 werden deze verantwoordelijkheden voor de ouderen
gedecentraliseerd naar de gemeenten. In 1994 en 1995 volgden de
gehandicapten (Handikapp-reformen) en de geestelijke gezondheidszorg
(Psykiatri-reformen). Deze hervormingen betekenden een afname van
30 tot 40% van de ziekenhuisbedden en een toename van het aantal
(minder technologisch geavanceerde) verpleegbedden.
RVZ
Langdurige zorg: Nederland vergeleken met andere EU-landen 155