Raport z pracy Ministerstwa Skarbu Państwa 2007‐2011

Temat: Podjęcie spraw trudnych i „nie do rozwiązania”
Kwestie: Podstawy sporów. Działania Skarbu Państwa na rzecz uniknięcia miliardowych
odszkodowań. Przebieg arbitraży
popieraniu i ochronie inwestycji. Zdaniem firmy, Polska, prowadząc z Nordzucker
negocjacje w sprawie sprzedaży cukrowni z Grupy Gdańskiej i Szczecińskiej w latach 1999‐
2001 nie działała w dobrej wierze i odmawiając ostatecznie sprzedaży tych cukrowni
spółce Nordzucker, kierowała się przesłankami politycznymi i narodowościowymi. W
ocenie Nordzucker przysługiwało mu w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej roszczenie
odszkodowawcze z uwagi na naruszenie następujących zobowiązań wynikających z BIT: ‐
art. 2 ust. 1 ‐ Równe i sprawiedliwe traktowanie, ‐ art. 2 ust. 2 ‐ Nieuzasadnione i
dyskryminacyjne posunięcia, ‐ art. 3 ‐ Korzystniejsze traktowanie, ‐ art. 4 ust. 1‐ Pełna
ochrona i bezpieczeństwo, ‐ art. 4 ust. 2 ‐ Wywłaszczenie oraz ‐ art. 8 ‐ Traktowanie nie
mniej korzystne niż inwestycje krajowe lub inwestycje z państw trzecich.
� Powód żądał początkowo ponad 185 mln Euro odszkodowania, ostatecznie jednak
dochodził około 154 mln Euro odszkodowania oraz blisko 3 mln Euro tytułem zwrotu
kosztów arbitrażu.
Argumentacja Nordzucker
� Jednym z argumentów Nordzucker AG było to, że ostatecznie cukrownie z Grupy
Gdańskiej i Szczecińskiej zostały wniesione do Krajowej Spółki Cukrowej S.A., co miało być
dowodem na faworyzowanie przez polskie władze spółki krajowej. Powód twierdził
również, że sposób prowadzenia negocjacji przez Polskę spowodował, że inwestor nabrał
uzasadnionego przekonania, że owe cukrownie nabędzie. Polska polemizowała z tym
twierdzeniem, uważając, że przez cały okres negocjacji Nordzucker AG była
poinformowana o tym, że ostateczna decyzja jeszcze nie zapadła i że Walne Zgromadzenia
spółek sprzedających muszą jeszcze podjąć uchwały zezwalające na taką sprzedaż.
Trybunał zgodził się ze stanowiskiem Polski.
� Skarb Państwa nie sprzedał Nordzucker cukrowni z Grupy Gdańskiej i Grupy
Szczecińskiej, gdyż inwestor zaoferował zbyt niską cenę za akcje, a wyceny wykonane na
zlecenie Ministra Skarbu Państwa pokazywały, że wartość cukrowni jest wyższa niż oferta
niemieckiej spółki. Chodziło o względy ekonomiczne.
Postępowanie/wyrok końcowy
� Międzynarodowemu Trybunałowi Arbitrażowemu, przewodniczył belgijski arbiter Vera
Van Houtte przy udziale Andreasa Buchera i Macieja Tomaszewskiego jako
współarbitrów. Pełnomocnikami procesowymi inwestora byli prawnicy kancelarii White
& Case w Paryżu i w Warszawie. Pełnomocnikami strony polskiej byli Prof. Grzegorz
Domański, mec. Julita Zimoch‐Tuchołka i mec. Krzysztof Zakrzewski, wspierani przez
zespół prawników kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.
� Postępowanie było podzielone na trzy części, z których każda zakończona została
wyrokiem.
� W pierwszym wyroku częściowym Trybunał uznał, że na podstawie traktatu ma
ograniczoną jurysdykcję do badania sporu i że rozstrzygać może tylko o tym, czy na
etapie przedinwestycyjnym doszło do naruszenia praw inwestora do
sprawiedliwego i równego traktowania,
� W drugim wyroku częściowym Trybunał oddalił większość zarzutów Spółki wobec
Polski. Uznał, że negocjacje były prowadzone przez polskie władze w dobrej wierze
i że, wbrew twierdzeniom inwestora, podejmując decyzję odmowną, nie kierowały
się one ani przesłankami politycznymi, ani narodowościowymi. Trybunał uznał
jednak, że Polska naruszyła swoje obowiązki traktatowe, gdyż przedłużyła proces
Żądanie 154
mln Euro
odszkodo‐
wania
Argumenty
Nordzuker
Trzy części
postępo‐
wania
arbitra‐
żowego
63