Chronische zorgbehoeften bij personen met een NAH - KCE

KCE reports 51 NAH 111
5.4 TRANSMURAAL CHRONISCH ZORGAANBOD
5.4.1 Inleiding
De klassieke indeling tussen intramurale - en extramurale zorg (ambulante of thuiszorg)
is door de jaren heen genuanceerd. Er ontstonden verschillende tussenvormen,
voorzieningen waar men tijdelijk dag en nacht, overdag of ’s nachts wordt opgenomen,
begeleid of behandeld. Er wordt soms gesproken over “semi-residentiële” of
“transmurale” voorzieningen.
Transmurale zorg kan zowel binnen als buiten de muren van een instelling geboden
worden en heeft als uitgangspunt de thuiszorg en mantelzorg te ondersteunen en
ontlasten zodat een opname in een intramurale voorziening vermeden of toch zo lang
mogelijk uitgesteld kan worden. Deze evolutie sluit aan bij de maatschappelijk en
politieke keuzes voor het verder stimuleren en ondersteunen van de thuiszorg en
wordt ook in internationaal perspectief teruggevonden. Er wordt gepleit voor het
stimuleren en uitbouwen van de zgn. “respite care” of “respijtzorg” ter ondersteuning
van de mantelzorg (zorg voor de zorger) en ter secundaire preventie van
institutionalisering. Respite care omvat o.a. transmurale initiatieven zoals dagcentra,
centra voor kortverblijf, nachtopvang, etc.
De transmurale voorzieningen in België zijn eveneens vanuit de verschillende sectoren
ontwikkeld maar zijn voornamelijk gecreëerd ten behoeve van de doelgroepen “oudere
zorgbehoevende personen” en “personen met een handicap”.
Onder het transmuraal zorgaanbod vanuit de ouderensector kan men serviceflats,
woningen met dienstverlening, kortverblijf, nachtopvang en dagverzorgingscentra,...
rekenen.
Vanuit de gehandicaptensector bestaan eveneens een aantal initiatieven op het vlak van
transmuraal zorgaanbod zoals semi-internaten, dagcentra, tehuizen voor kortverblijf, ...
Er wordt enkel beknopt ingegaan op de dagcentra uit de gehandicaptensector en de
dagverzorgingscentra uit de ouderenzorgsector. Deze voorzieningen leunen immers
nauw aan of hebben duidelijke samenwerkingsverbanden met intramurale voorzieningen
voor (zwaar) zorgbehoevenden.
5.4.2 Dagcentra uit de gehandicaptensector
De dagcentra uit de gehandicaptensector richten zich tot volwassenen met een handicap
die thuis of zelfstandig wonen en die geen betaalde arbeid kunnen verrichten in het
regulier arbeidscircuit of in de beschutte tewerkstelling. Deze personen kunnen elke
werkdag in de centra terecht voor een aanbod van arbeidgerichte, therapeutische en
ontwikkelingsgerichte activiteiten.
In Vlaanderen worden de dagcentra gesubsidieerd door het VAPH, in Wallonie spreekt
men van “Service d’Acceuil de Jour pour Adultes” (SAJA), gesubsidieerd door het
AWIPH.
5.4.2.1 HET VLAAMS AGENTSCHAP VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP (VAPH)
pppp Bron: VAPH
De dagcentra worden gesubsidieerd door het VAPH en krijgen hiervoor een dagprijs
per persoon en per aantal dagen verblijf. De gebruikers betalen een forfaitaire financiële
bijdrage van ongeveer 5 of 6,20€ per dag, afhankelijk of ze al dan niet gebruikmaken van
vervoer door het dagcentrum. Niet alle dagcentra kunnen vervoer aanbieden.
In Vlaanderen hebben de meeste dagcentra geen NAH-specialisatie en zijn vnl. gericht
op de mentale doelgroep. Een beperkt aantal dagcentra heeft wel een gespecialiseerd
NAH-aanbod ontwikkeld, met belangrijke regionale verschillen betreffende hun
spreiding pppp .