Chronische zorgbehoeften bij personen met een NAH - KCE

KCE reports 51 NAH 137
6.4 NEDERLAND
6.4.1 Algemeen
De Nederlandse gezondheidszorg heeft een traditie van sterk centrale gestuurde
gezondheidszorg, met gedelegeerd uitvoerende taken voor verschillende organisaties en
regio’s. De laatste jaren wordt het land gekenmerkt door vrij drastische hervormingen
in het stelsel.
In de jaren '70 wordt in Nederland, onder druk van de toenemende uitgaven, een model
van aanbodsturing ingevoerd met sterke nadruk op overheidsplanning en regulering. Er
werd toen veel verwacht van een centrale landelijke planning. De beleidsdoelstelling was
om de structuur van de gezondheidszorg te verbeteren door te echelonneren en
regionaliseren. Het gecentraliseerde top down model heeft in de praktijk tot heel wat
problemen geleid met betrekking tot het verkrijgen van tijdige zorg (door de
wachtlijsten). Door het centralistische en sterk overheidsbepaalde model bestond er
nauwelijks flexibiliteit om aan die wachtlijsten te remediëren.
In de tweede helft van jaren 80 werd in de beleidsontwikkeling de eerste aftrap gegeven
om de centrale landelijke planning in de gezondheidszorg af te bouwen. De commissie
Dekker pleitte voor versterking van de marktgerichtheid, substitutiebeleid, een
herziening van het verzekeringsstelsel door meer competitie in te bouwen, en
financiering op basis van functies in plaats van voorzieningen. Sindsdien tracht de
overheid in de gezondheidssector de kosten te beheersen door gereguleerde
marktwerking, waarbij onderlinge competitie tussen verzekeraars en aanbieders wordt
gestimuleerd. Met marktwerking verwacht men een gunstige prijs-kwaliteitverhouding
(doelmatigheid verhogen) voor de geleverde dienstverlening te garanderen en de al te
lange wachtlijsten in verschillende segmenten van de zorg te weerhouden. Het model
van vraagsturing (binnen het verzekeringsstelsel) wordt gekoppeld aan een forse
vermindering van de aanbodregulering. Het beleid streeft naar een kanteling van een
aanbods- naar een vraaggestuurd model, waarin de patiënten meer keuzevrijheid en
mogelijkheden verwerven om op hun behoeften in te spelen. Het principe van
marktwerking introduceert het onderhandelen tussen zorgaanbieders en
zorgverzekeraars over prijzen en te leveren zorg, in plaats van dat tarieven centraal
worden opgelegd.
6.4.2 Gezondheidszorgbeleid
xxxxx www.nza.nl
Globaal samengevat stippelt de overheid het beleid uit en bepaalt de budgetten. De
geldstromen voor de interventies worden geregeld via de verzekeraars, die voor een
prijs medische zorg en behandeling inkopen bij de aanbieders. Aan de patiënten wordt
getracht een steeds belangijker “regulerende” rol te geven door hen meer
keuzemogelijkheden te geven bij het raadplegen van het aanbod en het selecteren van
type verzekeringen.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is verantwoordelijk voor
het beleid rondom de verzekering die langdurige zorg en hulp garandeert (AWBZ zie
verder). Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) coördineert de uitvoering en
financiering van de ziekteverzekeringswet (ZvW), die betrekking heeft op de
verzekering voor medische interventies en AWBZ.
Het College toezicht zorgverzekeringen (CTZ) zorgt ervoor dat de zorgverzekeraars
de premies van de Zvw en de AWBZ correct besteden. Het College tarieven
gezondheidszorg (CTG) keurt tariefafspraken tussen zorgverzekeraars en zorgverleners
goed en stelt zelf tarieven vast. Het CTZ en het CTG zullen opgaan in de Nederlandse
Zorgautoriteit (NZa) xxxxx .
Voor langdurige zorg is de “Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten” (AWBZ)
belangrijk. Via de AWBZ is iedere burger wettelijk verzekerd voor zorg en begeleiding
bij langdurige ziekte, handicap of ouderdom. De AWBZ verzekert, zware chronische