Internationale Commerciële Contracten - Mr M.J.G.P. Kaplan

4 . Het afbreken van onderhandelingen 87
de eerste fase zijn beide partijen nog geheel vrij om de onderhandelingen
af te breken; beide partijen staan nog vrijblijvend tegenover
elkaar. In de tweede fase zijn partijen al dichter bij elkaar gekomen.
Men kan zeggen (in de terminologie van het Plas-Valburgarrest),
dat een verplichting tot vergoeding van in het kader van de
voorafgaande onderhandelingen gemaakte kosten (dus het negatief
contractsbelang) kan bestaan, als de onderhandelingen nog niet in
een zodanig stadium zouden zijn geraakt, dat de ene partij te goeder
trouw die onderhandelingen niet meer had mogen afbreken,
maar reeds wèl in een stadium, dat zulk afbreken haar in de gegeven
omstandigheden niet meer zou hebben vrijgestaan zonder de
door de wederpartij gemaakte kosten geheel of gedeeltelijk voor
haar rekening te nemen. In de derde fase zijn, in de terminologie
van het Plas-Valburg-arrest, de onderhandelingen in een zodanig
stadium gekomen, dat het afbreken zelf van die onderhandelingen
als in strijd met de goede trouw moeten worden geacht, omdat
partijen over en weer mochten vertrouwen dat enigerlei contract in
ieder geval uit de onderhandelingen zou resulteren. In de terminologie
van art. 18 SER Fusiegedragsregels: de stand van de onderhandelingen
is zodanig, dat de verwachting gewettigd is geworden,
dat in die besprekingen overeenstemming kan worden bereikt. In
zo'n situatie kan er ook plaats zijn voor een verplichting tot vergoeding
van gederfde winst, dus vergoeding van het positief contractsbelang.
Worden de onderhandelingen niet afgebroken, dan
volgt de vierde fase. In de terminologie van HR 14 juni 1968, 331,
inzake Polak-Zwolsman (waaromtrent L. Hardenberg, De Onderhandeling
in Nederland en België, WPNR 5017, pp. 482-483) kan
worden gesteld dat, indien bij het tot stand komen van een overeenkomst
een aantal samenhangende verbintenissen moet worden
geregeld, niet in het algemeen de stelling kan worden aanvaard dat
een overeenkomst reeds tot stand is gekomen wanneer tussen partijen
overeenstemming omtrent enige verbintenis is bereikt. Het is
een feitelijke vraag wat naar de bedoeling van partijen de betekenis
is van hetgeen wel en niet geregeld is. A contrario kan uit dit arrest
worden afgeleid dat, indien omtrent de samenhangende hoofdzaken
wèl overeenstemming is bereikt, er dan wel een verplichting kan
bestaan om omtrent de resterende detailpunten verder te onderhan-