Internationale Commerciële Contracten - Mr M.J.G.P. Kaplan

4 . Het afbreken van onderhandelingen 111
clausules in het te sluiten contract reeds moet worden geanticipeerd
op eventuele moeilijkheden, die bij de uitvoering van het contract
zouden kunnen rijzen. In de eerste plaats moeten dergelijke moeilijkheden
zoveel mogelijk worden voorkomen en in de tweede
plaats moet een regeling getroffen worden, indien desondanks
dergelijke uitvoeringsproblemen ontstaan. Die moeilijkheden kunnen
zowel bij de eigen partij als bij de wederpartij opkomen. De
eigen partij kan achteraf spijt krijgen van het contract, zeker als het
een langdurig lopend contract is en de eigen partij naar wegen
zoekt om zich weer van het contract los te maken. De wederpartij
kan zich niet aan het contract houden, dus wanprestatie plegen. Het
uitgangspunt is dat eenmaal gesloten contracten beide partijen
binden, zodat eenzijdige opzegging ervan niet mogelijk is. Indien
het contract zich echter over een langere tijd zal gaan uitstrekken,
kan het aanbeveling verdienen een 'escape-clause' of een 'openbreekclausule
' in het contract op te nemen. Daarin kan (na zekere
tijd of onder bepaalde omstandigheden) de mogelijkheid worden
geopend om het contract (met inachtneming van een opzeggingstermijn)
op te zeggen. Met name kan het gewenst zijn zo'n mogelijkheid
te openen, indien na verloop van de tijd de omstandigheden
zich onvoorzienbaar op een zodanige wijze veranderen, dat het
onredelijk zou zijn de wederpartij nog aan het contract te houden,
maar de afloop van een slechts op strijd met de redelijkheid en
billijkheid gebaseerde procedure zeer onzeker zou zijn. Een aparte
clausule voor veranderde omstandigheden ('hardship') kan dan
uitkomst bieden.
Indien in een contract een 'openbreekclausule' ontbreekt, biedt het
nieuwe art. 6:258 BW soms een uitweg. De Rechter kan op verlangen
van één der partijen de gevolgen van een overeenkomst wijzigen
of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden op grond van onvoorziene
omstandigheden welke van dien aard zijn, dat de wederpartij
naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding
van de overeenkomst niet mag verwachten. Waarschijnlijk
zal de Rechter terwille van de rechtszekerheid slechts een
spaarzaam gebruik maken van deze nieuwe bevoegdheid. De rechter
kan zulks slechts doen, indien aan de volgende voorwaarden is
voldaan: