Internationale Commerciële Contracten - Mr M.J.G.P. Kaplan

50 Internationale commerciële contracten
rechtspraak erkend (in het publiek recht wordt het leerstuk wel
erkend). Uit de Cc wordt zelfs het tegendeel afgeleid: op grond van
art. 1134 Cc moeten partijen hun verplichtingen nakomen. Dit
dient steeds te geschieden, tenzij er sprake is van overmacht in
eerder beschreven zin. Op de voornoemde regel bestaat echter een
uitzondering, namelijk ten aanzien van contracten met de overheid.
Bij dergelijke contracten wordt de leer van de imprévision wèl
erkend.
Juist vanwege de starre houding van het Cour de cassation is in de
praktijk een tweetal clausules ontwikkeld om veranderde omstandigheden
contractueel te regelen. Het betreft:
'La clause de variation automatique' (ook wel' clause d' indexation
' of' clause d' échelle mobile'); door de rechtspraak worden
deze clausules geaccepteerd, zowel bij nationale als bij internationale
overeenkomsten. De materie is geregeld in een wet uit
1977 (D.1978. 32), alwaar dergelijke clausules overigens in een
aantal gevallen nietig verklaard worden.
'La clause de révision'; deze clausule geeft ieder der partijen de
bevoegdheid om op ieder moment of op bepaalde tijdstippen
een herziening van de overeenkomst voor te stellen in geval van
veranderde economische omstandigheden. Deze clausules worden
steeds in de rechtspraak geaccepteerd en zijn niet wettelijk
geregeld. Bij internationale overeenkomsten spreekt men in dit
verband over 'hardship-clauses'.
Ten slotte zij opgemerkt dat ook exoneratie-clausules in het Franse
recht worden gehanteerd. Hoewel hieromtrent niets wettelijk geregeld
is, wordt de validiteit van dergelijke clausules door de rechter
beoordeeld aan de hand van een viertal in de jurisprudentie ontwikkelde
criteria:
de vraag of het wel of niet om een obligation éludée gaat; zo ja,
dan is de clausule niet van toepassing;
de vraag naar de ernst van de faute; zo is een clausule in geval
van opzet niet van toepassing;
de vraag naar de aard van de schade; zo kan persoonlijk letsel
niet geëxonereerd worden;