Internationale Commerciële Contracten - Mr M.J.G.P. Kaplan

176 Internationale commerciële contracten
Het is belangrijk om in de gaten te houden dat een overeenkomst
alleen kan worden aangetast door de Europese regels indien de
overeenkomst een bepaalde omvang heeft. Deze omvang wordt
bepaald door enerzijds de omzet van de betrokken ondernemingen
(die totaal, inclusief dochterondernemingen en dergelijke, ten
minste 200 miljoen ECU moet bedragen, dit is ongeveer f 450 miljoen)
en anderzijds het marktpercentage dat door de overeenkomst
wordt ingenomen (ten minste 5% van de betrokken markt). Overeenkomsten
die niet een dergelijke omvang halen, worden beschouwd
als 'kleine' overeenkomsten ('de minimis'-overeenkomsten
in het Brussels spraakgebruik) en vallen buiten de Europese
regels. Deze overeenkomsten kunnen nog wel worden verboden op
grond van nationale regels.
Een mededingingsbeperkende overeenkomst die wèl binnen de
werking van de Europese regels valt, is in principe verboden. Diverse
categorieën kartels zijn echter ontheven van het verbod van
kartelvorming door middel van zogenaamde groepsvrijstellingen.
Zo zijn er groepsvrijstellingen met betrekking tot alleenverkoopovereenkomsten,
specialisatie- en onderzoeksovereenkomsten,
octrooilicentie-overeenkomsten, franchising-overeenkomsten, en
know-how-licentie-overeenkomsten. Ook is het mogelijk de Commissie
van de Europese Gemeenschappen ('de Commissie') te
verzoeken een individuele ontheffing te verlenen van het verbod op
kartelvorming.
Verboden kartels zijn nietig. Een nationale rechter als de Nederlandse
rechter kan zelf de nietigheid van kartels uitspreken. Daartoe
is geen voorafgaand besluit nodig van de Commissie. In het
geval dat de betrokken ondernemingen de Commissie gevraagd
hebben om een individuele ontheffing van het kartel verbod, is het
wel noodzakelijk dat de nationale rechter zijn beslissing afstemt op
het besluit dat de Commissie zal nemen. Daartoe kan de rechter de
Commissie zo nodig om inlichtingen vragen. Steeds vaker wordt
het argument van het verbod op kartels in de rechtszaal gebruikt,
en de Nederlandse rechters blijken ook steeds meer gevoelig te zijn
voor dit argument.