Internationale Commerciële Contracten - Mr M.J.G.P. Kaplan

7 . Aspecten van internationaal privaatrecht 151
Toch zijn er gevallen denkbaar waarin voor een rechtsstelsel wordt
gekozen waarmee het contract geen band heeft. Bekend is het
voorbeeld van keuze voor Engels recht op internationale verzekeringscontracten,
in verband met de leidinggevende positie van de
Engelse verzekeringsmarkt (Lloyds). Ook kan een keuze voor een
bepaald rechtsstelsel waarmee geen binding bestaat een compromis
tussen contractspartijen vormen, waarin partijen zich kunnen vinden.
Soms is namelijk een keuze voor het recht van de ene contractspartij
onaanvaardbaar voor de andere partij (en omgekeerd),
zodat naar een neutraal rechtsstelsel moet worden gezocht. Bij de
keuze van een dergelijk rechtsstelsel staat de hanteerbaarheid van
dit recht voorop: zijn de taal en de rechtsbronnen toegankelijk?
Rechtskeuzeheeftverschillende verschijningsvormen. Meestal maken
partijen van tevoren een afspraak over het op hun contract toepasselijke
recht. De rechtskeuze maakt deel uit van de contractsbepalingen.
In dit geval wordt gesproken van rechtskeuze vooraf Die
rechtskeuze kan uitdrukkelijk zijn opgenomen, bijvoorbeeld door
te bepalen dat het contract beheerst wordt door Nederlands recht.
Om problemen te voorkomen verdient het steeds aanbeveling
rechtskeuze uitdrukkelijk in het contract op te nemen.
De rechtskeuze kan ook stilzwijgend zijn gedaan en voldoende duidelijk
blijken uit de omstandigheden van het geval. Zo kan een verwijzing
naar een wetsartikel uit een bepaald rechtsstelsel (bijvoorbeeld
een verwijzing naar een bepaling uit de Franse Code civil)
een indicatie zijn dat voor dat rechtsstelsel gekozen is. Ook kan het
contract een standaardcontract zijn dat door een bepaald rechtsstelsel
wordt beheerst, zelfs al is dienaangaande geen uitdrukkelijke
rechtskeuzeclausule opgenomen. Het officiële toelichtende rapport
op het EVO (rapport-Giuliano/Lagarde, PB EG 31 oktober 1980, C
282, p. 17) noemt hier een zeeverzekeringspolis van Lloyds, waarop
Engels recht van toepassing is, ook al is dit niet uitdrukkelijk in
de polis bepaald.
Hebben partijen vooraf geen rechtskeuze uitgebracht, dan bestaat
de mogelijkheid dat zij dit op een later moment (dat wil zeggen na
het sluiten van de overeenkomst) alsnog doen. Deze rechtskeuze
achterafkan in de plaats treden van een eerder gedane rechtskeuze,
dan wel van het recht dat zonder rechtskeuze van toepassing zou
zijn. Art. 3 EVO staat de rechtskeuze achteraf toe, met dien verstan-