Shendeti Mendor dhe te Drejtat e Njeriut - Arct
Shendeti Mendor dhe te Drejtat e Njeriut - Arct
Shendeti Mendor dhe te Drejtat e Njeriut - Arct
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
198<br />
SHËNDETI MENDOR DHE TË DREJTAT E NJERIUT<br />
e caktimit të shpërblimit <strong>dhe</strong> të ndryshimeve që mund të ketë pësuar<br />
paga e të dëmtuarit.<br />
Kur është shkaktuar vdekja e një personi, dëmi që duhet të shpërblejë<br />
përbëhet nga shpenzimet për ushqim e je<strong>te</strong>së të fëmijëve të tij të mitur,<br />
të bashkëshor<strong>te</strong>s <strong>dhe</strong> prindërve të paaftë për punë që kanë qenë në<br />
ngarkim të të vdekurit, plotësisht ose pjesërisht, si <strong>dhe</strong> të personave që<br />
banonin në familjen e të vdekurit <strong>dhe</strong> që gëzonin prej tij të drejtën e<br />
ushqimit; shpenzimet e duhura për varrimin e të vdekurit, në masën që<br />
ato i përgjigjen rrethanave personale e familjare të të vdekurit. Personi<br />
që ka shkaktuar dëmin mund të kundrejtojë të njëjtat mje<strong>te</strong> mbrojtëse që<br />
do t’i kundrejton<strong>te</strong> të vdekurit. Gjykata, duke marrë parasysh të gjitha<br />
rrethanat e çështjes, mund të vendosë që shpërblimi të jepet në natyrë,<br />
ose në para, njëherësh ose me kës<strong>te</strong>.<br />
Kur personi që ka kryer veprimin apo mosveprimin e paligjshëm<br />
krahas dëmit të shkaktuar, ka patur e<strong>dhe</strong> një përfitim të dukshëm, gjykata<br />
me kërkesën e palës së dëmtuar duke patur parasysh natyrën e dëmit,<br />
shkallën e fajësisë e rrethana të tjera të çështjes mund të llogarisë në<br />
shpërblimin e dëmit, tërësisht apo pjesërisht përfitimin.<br />
Kur shkaktohet vdekja ose dëmtimi i shëndetit të një personi që<br />
fiton nga sigurimet shoqërore, dëmi shpërblehet në mënyrën e caktuar<br />
me ligj. Për një person që nuk ka qenë në marrëdhënie pune ose nuk ka<br />
qenë i siguruar, masa e shpërblimit të dëmit të rrjedhur nga vdekja ose<br />
dëmtimi i shëndetit, caktohet nga gjykata në bazë të pagës që merr një<br />
punonjës i asaj ka<strong>te</strong>gorie me të cilën mund të barazohet e<strong>dhe</strong> puna që<br />
kryen<strong>te</strong> ose mund të kryen<strong>te</strong> i dëmtuari.<br />
I mituri i dëmtuar, kur mbush moshën gjashtëmbëdhjetë vjeç <strong>dhe</strong><br />
nuk ka pagë nga puna e tij, ka të drejtë që në vend të shpërblimit që<br />
merr për je<strong>te</strong>së, të kërkojë të shpërblehet për humbjen e aftësisë së tij<br />
për punë me pagën mesatare të një punonjësi, sipas kri<strong>te</strong>reve të nenit<br />
646 të këtij Kodi. Me mbushjen e moshës <strong>te</strong>tëmbëdhjetë vjeç ka të drejtë<br />
që në vend të shpërblimit që merr, të kërkojë të shpërblehet me pagën<br />
mesatare të një punëtori të asaj ka<strong>te</strong>gorie që do të kish<strong>te</strong> fituar ose duhej<br />
të kish<strong>te</strong> fituar po të mos ish<strong>te</strong> shkaktuar dëmtimi i shëndetit.<br />
Neni 15<br />
Neni 32 i Kush<strong>te</strong>tutës parashikon se:<br />
Askush nuk mund të detyrohet të dëshmojë kundër vetve<strong>te</strong>s ose<br />
familjes së vet <strong>dhe</strong> as të pohojë fajësinë e tij.