Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
_________________________________________________________<br />
114<br />
ск<strong>и</strong>от клуб со „Балканск<strong>и</strong> гласн<strong>и</strong>к“ (1902) во Белград 4 <strong>и</strong> Македонското<br />
научно-л<strong>и</strong>тературно другарство во С.-Петербург (1902) 5 , но <strong>и</strong>сто така <strong>и</strong><br />
Соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чката група во Соф<strong>и</strong>ја (1893) со орган<strong>и</strong>те „Революц<strong>и</strong>я“ <strong>и</strong><br />
„Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ческа свобода“ 6 <strong>и</strong> Македонската револуц<strong>и</strong>онерна орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>ја<br />
во Солун (1893) со Ил<strong>и</strong>нденското востан<strong>и</strong>е како <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> апогеј.<br />
Младата македонска кн<strong>и</strong>жовна друж<strong>и</strong>на всушност настана врз<br />
орган<strong>и</strong>з<strong>и</strong>раната дејност на разн<strong>и</strong>те друштва, здружен<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> ком<strong>и</strong>тет<strong>и</strong> во<br />
сред<strong>и</strong>ната на најбројната македонска ем<strong>и</strong>грац<strong>и</strong>ја во Бугар<strong>и</strong>ја. Нејз<strong>и</strong>ната<br />
<strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ја за нашата пош<strong>и</strong>рока јавност е мошне магл<strong>и</strong>ва. Сè уште немаме<br />
основн<strong>и</strong> <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong><strong>и</strong> н<strong>и</strong> за Словеномакедонската л<strong>и</strong>тературна друж<strong>и</strong>на<br />
во Соф<strong>и</strong>ја на Ѓорѓ<strong>и</strong>ја Пулевск<strong>и</strong> од 1888 год<strong>и</strong>на 7 , <strong>и</strong>ако денеска ја ставаме<br />
во основ<strong>и</strong>те на сегашното Друштво на п<strong>и</strong>сател<strong>и</strong>те на Македон<strong>и</strong>ја.<br />
Крајно недостатн<strong>и</strong> се <strong>и</strong> сознан<strong>и</strong>јата за Македонското ч<strong>и</strong>тал<strong>и</strong>ште, Македонската<br />
заемо-спестовна каса <strong>и</strong> Друштвото „Татков<strong>и</strong>на“ што беа форм<strong>и</strong>ран<strong>и</strong><br />
во т<strong>и</strong>е год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> во бугарската престолн<strong>и</strong>на. Тогашн<strong>и</strong>от печат<br />
нуд<strong>и</strong> само <strong>и</strong>звесн<strong>и</strong> елементарн<strong>и</strong> податоц<strong>и</strong> за ов<strong>и</strong>е акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong>, <strong>и</strong>ако сè<br />
уште не сме ст<strong>и</strong>гнале да направ<strong>и</strong>ме полн ув<strong>и</strong>д н<strong>и</strong> во ов<strong>и</strong>е релат<strong>и</strong>вно<br />
најдостапн<strong>и</strong> <strong>и</strong>звор<strong>и</strong> за нашата <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ја. Тоа е времето на Јастребов,<br />
Драганов <strong>и</strong> Хрон, но <strong>и</strong> на Пулевск<strong>и</strong>, Гулапчев, Шахов, Гологанов,<br />
Попарсов, Баласчев, Цепенков, Чернодр<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>, М<strong>и</strong>с<strong>и</strong>рков, Чуповск<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
плејадата друг<strong>и</strong> знамен<strong>и</strong>т<strong>и</strong> дејц<strong>и</strong> од таа епоха што го аф<strong>и</strong>рм<strong>и</strong>раа растот<br />
на македонската свест <strong>и</strong> го насоч<strong>и</strong>ја патот за решавање на Македонското<br />
прашање во нов<strong>и</strong>те <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> околност<strong>и</strong>.<br />
1.<br />
Уште по Руско-турската војна <strong>и</strong> по ослободувањето на Бугар<strong>и</strong>ја<br />
(1878) почнаа да се форм<strong>и</strong>раат разн<strong>и</strong> македонск<strong>и</strong> ем<strong>и</strong>грантск<strong>и</strong> орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong><strong>и</strong>,<br />
друштва <strong>и</strong> ком<strong>и</strong>тет<strong>и</strong>, па беше создадена <strong>и</strong> Македонската л<strong>и</strong>га,<br />
прв<strong>и</strong>н во Русе (1880), а потоа во Соф<strong>и</strong>ја. Во 1881 во Соф<strong>и</strong>ја веќе се појав<strong>и</strong><br />
Бугарско-македонското благотворно друштво што во разн<strong>и</strong> вар<strong>и</strong>јац<strong>и</strong><strong>и</strong> на<br />
бугарската пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка ж<strong>и</strong>вурка сè до 1889 год<strong>и</strong>на. Но негов<strong>и</strong> водач<strong>и</strong> се<br />
главно нај<strong>и</strong>стакнат<strong>и</strong>те бугарск<strong>и</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чар<strong>и</strong> <strong>и</strong> државн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> требаше да ѝ<br />
служ<strong>и</strong> на бугарската нац<strong>и</strong>онална кауза во Македон<strong>и</strong>ја. Се правеа об<strong>и</strong>д<strong>и</strong><br />
македонската нац<strong>и</strong>онална м<strong>и</strong>сла, Избран<strong>и</strong> дела во десет тома, 1, Мат<strong>и</strong>ца, Скопје, <strong>2011</strong>,<br />
116-127.<br />
4 Д-р Блаже Р<strong>и</strong>стовск<strong>и</strong>, Крсте П. М<strong>и</strong>с<strong>и</strong>рков (1874-1926)..., Избран<strong>и</strong> дела во<br />
десет тома, 1, 187-207.<br />
5 Ист<strong>и</strong>от, Д<strong>и</strong>м<strong>и</strong>тр<strong>и</strong>ја Чуповск<strong>и</strong> (1878-1940) <strong>и</strong> Македонското научно-л<strong>и</strong>тературно<br />
другарство во Петроград. Пр<strong>и</strong>лоз<strong>и</strong> кон проучувањето на македонско-руск<strong>и</strong>те<br />
врск<strong>и</strong> <strong>и</strong> разв<strong>и</strong>токот на македонската нац<strong>и</strong>онална м<strong>и</strong>сла, I-II, Култура, Скопје, 1978.<br />
6 Д-р Орде Иваноск<strong>и</strong>, Балканск<strong>и</strong>те соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>ст<strong>и</strong> <strong>и</strong> македонското прашање од<br />
90-т<strong>и</strong>те год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> на XIX век до создавањето на Третата <strong>и</strong>нтернац<strong>и</strong>онала, Култура,<br />
Скопје, 1970, 91-196.<br />
7 Управда, Кyмъ была Болгарія для Македоні<strong>и</strong>, „Македонскій голосъ (Македонск<strong>и</strong><br />
глас)“, I, 5, С.-Петербургъ, 5. IX 1913, 77; Б<strong>и</strong>лјана Р<strong>и</strong>стовска-Јос<strong>и</strong>фовска, Ѓорѓ<strong>и</strong>ја<br />
М. Пулевск<strong>и</strong> револуц<strong>и</strong>онер <strong>и</strong> културно-нац<strong>и</strong>онален деец, Скопје, 2008, 192-203.
Change language