Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
_________________________________________________________ 71<br />
јаз<strong>и</strong>к, л<strong>и</strong>тература <strong>и</strong> култура, Охр<strong>и</strong>д, 29 јун<strong>и</strong> –13 јул<strong>и</strong> 2010, Скопје<br />
<strong>2011</strong> с.21-26).<br />
Добро е познато како се одв<strong>и</strong>ваше учењето <strong>и</strong> со каков азбучноправоп<strong>и</strong>сен<br />
с<strong>и</strong>стем се п<strong>и</strong>шуваа учебн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> за македонск<strong>и</strong>те деца бегалц<strong>и</strong><br />
од егејск<strong>и</strong>от дел на Македон<strong>и</strong>ја во земј<strong>и</strong>те од тнр. Источен блок. Каков<br />
учебн<strong>и</strong>к по македонска грамат<strong>и</strong>ка ц<strong>и</strong>ркул<strong>и</strong>раше во шеесетт<strong>и</strong>те год<strong>и</strong>н<strong>и</strong><br />
во Чехословачка <strong>и</strong> каков револт <strong>и</strong> протест пред<strong>и</strong>зв<strong>и</strong>ка тој кај македонск<strong>и</strong>те<br />
студент<strong>и</strong> на <strong>Ун<strong>и</strong>верз<strong>и</strong>тет</strong>от во Прага, говор<strong>и</strong> нап<strong>и</strong>сот на Георг<strong>и</strong><br />
Георг<strong>и</strong>евск<strong>и</strong>, „Може <strong>и</strong> по<strong>и</strong>наку“ (во: По што го запамет<strong>и</strong>в Конеск<strong>и</strong>,<br />
Скопје 2003, с.79). Имено, учебн<strong>и</strong>кот е нап<strong>и</strong>шан со руско-бугарск<strong>и</strong><br />
азбучен с<strong>и</strong>стем, со голем број неоправдан<strong>и</strong> д<strong>и</strong>јалектн<strong>и</strong> зборов<strong>и</strong> <strong>и</strong> со<br />
руско-бугарска грамат<strong>и</strong>чка терм<strong>и</strong>нолог<strong>и</strong>ја.<br />
Блаже Конеск<strong>и</strong> беше <strong>и</strong>звонредно плоден творец. Неговата пробрана,<br />
селект<strong>и</strong>рана б<strong>и</strong>бл<strong>и</strong>ограф<strong>и</strong>ја бро<strong>и</strong> околу 600 ед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, што поголем<strong>и</strong><br />
основоположн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>, што помал<strong>и</strong> по обем но значајн<strong>и</strong> по содрж<strong>и</strong>ната<br />
трудов<strong>и</strong>. Реч<strong>и</strong>с<strong>и</strong> <strong>и</strong> нема потесна област од л<strong>и</strong>нгв<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ката во која тој не<br />
остав<strong>и</strong>л своја трага. С<strong>и</strong>те т<strong>и</strong>е ја носат карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ката на проучување,<br />
ш<strong>и</strong>рење <strong>и</strong> одбрана на македонск<strong>и</strong>от јаз<strong>и</strong>к, покажување на неговата<br />
посебност. Со основоположн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те трудов<strong>и</strong> – Правоп<strong>и</strong>сот, Грамат<strong>и</strong>ката,<br />
Речн<strong>и</strong>кот, Истор<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> Истор<strong>и</strong>ската фонолог<strong>и</strong>ја на македонск<strong>и</strong>от<br />
јаз<strong>и</strong>к тој г<strong>и</strong> доб<strong>и</strong> мошне рано главн<strong>и</strong>те столбов<strong>и</strong> со ко<strong>и</strong> веќе можеше<br />
сер<strong>и</strong>озно да се претставува во светот на науката. Реч<strong>и</strong>с<strong>и</strong> нема попозната<br />
светска б<strong>и</strong>бл<strong>и</strong>отека во која нема барем некој од трудов<strong>и</strong>те на<br />
Конеск<strong>и</strong>.<br />
Затоа е сосема прав В<strong>и</strong>ктор Фр<strong>и</strong>дман кога ќе рече: ,,Во Северна<br />
Амер<strong>и</strong>ка, како <strong>и</strong> во цел свет, кога се зборува за македонската л<strong>и</strong>нгв<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ка,<br />
првото <strong>и</strong>ме што се споменува секако е <strong>и</strong>мето на Блаже Конеск<strong>и</strong>.<br />
Л<strong>и</strong>нгв<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те трудов<strong>и</strong> на Блаже Конеск<strong>и</strong> се основа за секој слав<strong>и</strong>ст <strong>и</strong><br />
се наоѓаат не само во с<strong>и</strong>те голем<strong>и</strong> ун<strong>и</strong>верз<strong>и</strong>тетск<strong>и</strong> <strong>и</strong> државн<strong>и</strong> б<strong>и</strong>бл<strong>и</strong>отек<strong>и</strong>,<br />
но дур<strong>и</strong> <strong>и</strong> во помал<strong>и</strong>те. Кога се ц<strong>и</strong>т<strong>и</strong>раат податоц<strong>и</strong> од македонск<strong>и</strong>от<br />
јаз<strong>и</strong>к, не може да се зам<strong>и</strong>сл<strong>и</strong> еден сер<strong>и</strong>озен научен труд кој не б<strong>и</strong><br />
го ц<strong>и</strong>т<strong>и</strong>рал творештвото на Блаже Конеск<strong>и</strong>“. (В<strong>и</strong>ктор Фр<strong>и</strong>дман, „Блаже<br />
Конеск<strong>и</strong> <strong>и</strong> северноамер<strong>и</strong>канската л<strong>и</strong>нгв<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ка“. Во: Студ<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong> оглед<strong>и</strong> за<br />
Конеск<strong>и</strong>, Скопје 2002, с.123).<br />
Многупат<strong>и</strong>, зборувајќ<strong>и</strong> за големото дело на Конеск<strong>и</strong>, сум<br />
ц<strong>и</strong>т<strong>и</strong>рал оцен<strong>и</strong> на компетентн<strong>и</strong> проучувач<strong>и</strong> на тоа дело: дека е тој ,,со<br />
караџ<strong>и</strong>ќевск<strong>и</strong> контур<strong>и</strong> <strong>и</strong> д<strong>и</strong>менз<strong>и</strong><strong>и</strong>“ (Павле Ив<strong>и</strong>ќ), дека е ,,прв човек на<br />
македонската ренесанса“ (Света Лук<strong>и</strong>ќ), ,,енц<strong>и</strong>клопед<strong>и</strong>ја на македонската<br />
ф<strong>и</strong>лолог<strong>и</strong>ја“ (С. Цв<strong>и</strong><strong>и</strong>н), ,,спомен<strong>и</strong>к што од<strong>и</strong> по ул<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те“ (Слободан<br />
Марков<strong>и</strong>ќ), ,,в<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>нск<strong>и</strong> репрезент на европската, хуман<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чк<strong>и</strong><br />
ор<strong>и</strong>ент<strong>и</strong>раната <strong>и</strong>нтел<strong>и</strong>генц<strong>и</strong>ја, мудрец на македонското п<strong>и</strong>смо“ (грчката<br />
научна <strong>и</strong> л<strong>и</strong>тературна кр<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка) <strong>и</strong>тн. Сè ова е <strong>и</strong>скажано уште пр<strong>и</strong> ж<strong>и</strong>ве<br />
на Конеск<strong>и</strong>.
Change language