Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“

Људмил Спасов
БЛАЖЕ КОНЕСКИ ЗА ЛИКОТ
НА СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ
(ТИХИТЕ КАНДИЛА)
Посвета:
Елеонора Конеска-Средоевиќ,
ќерката на Конески,
ми ја даде идејата за овој текст.
Нејзе ѝ должам благодарност.
Блаже Конески на двапати има пишувано за Св. Климент.
Првиот текст потекнува од 1966 г., од прославата на 1050-годишнината
од смртта на Св. Климент и има наслов Климент Охридски, а вториот
текст претставува беседа одржана 1986 г. во новата зграда на МНТ, по
повод на 1100 години од формирањето на Kлиментовата школа во
Охрид – 886 г.
И двата текста носат важна порака до современиците:
1. Во првиот текст (Конески 1990: 7-18) по повод на 1050-
годишнината од смртта (1966 г.) нагласката е дека Св. Климент, како
претставник на својата генерација, ученик на Св. браќа, најактивно се
бори (и изборува) Словените да го најдат својот културен лик меѓу
Источното и Западното Римско царство и да не бидат аморфна маса.
Натаму, Конески ја истакнува важноста дека глаголицата е првото словенско
писмо, па вели дека во времето на Св. Kлимент отстапувањето
од глаголицата можело да се толкува како попуштање пред туѓото
влијание... На крајот заклучува дека Охрид како културен центар има и
денес важно значење за Словените, но и дека нивниот култ е најжив
токму овде, во Охрид, Охридско и Македонија пошироко.
2. Вториот текст од 1986 г. по повод од 1100 г. од Климентовата
школа е извонредно поттикнувачки и содржи една водечка, како и
повеќе дополнителни важни пораки до современиците, до Македонците...
Тој претставува образец на реторската вештина создадена на
македонски јазик. Не можам да се оттргнам од впечатокот дека овој