Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
_________________________________________________________ 127<br />
една пош<strong>и</strong>рока дејност, Стамболовата влада г<strong>и</strong> заплаш<strong>и</strong> учесн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те во<br />
тоа собран<strong>и</strong>е со екстерн<strong>и</strong>рање во Турц<strong>и</strong>ја <strong>и</strong>, преку в. ,Свобода‘, <strong>и</strong>м ја<br />
покажа Дупн<strong>и</strong>чката гран<strong>и</strong>ца; г<strong>и</strong> натера престолн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те пожарн<strong>и</strong>кар<strong>и</strong> на<br />
чело со Сп. Костов да ја заплашуваат Редакц<strong>и</strong>јата со растурање на<br />
печатн<strong>и</strong>цата <strong>и</strong> со тепање на редакторот, коешто во времето на Пан<strong>и</strong>цов<strong>и</strong>от<br />
процес се сврш<strong>и</strong> со запечатување на печатн<strong>и</strong>цата по адм<strong>и</strong>н<strong>и</strong>страт<strong>и</strong>вен<br />
ред <strong>и</strong> со затворање на еден од соработн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те на таа Редакц<strong>и</strong>ја,<br />
без да <strong>и</strong>маше каква <strong>и</strong> да е врска со процесот на Пан<strong>и</strong>ца.<br />
На крајот на 1889 год. – продолжува Шахов – во Соф<strong>и</strong>ја се образува<br />
Македонска заемо-спестовна каса. Тогаш владата г<strong>и</strong> пушт<strong>и</strong> прот<strong>и</strong>в<br />
неа <strong>и</strong> пожарн<strong>и</strong>кар<strong>и</strong>те <strong>и</strong> редактор<strong>и</strong>те на в. ,Свобода‘, ко<strong>и</strong> <strong>и</strong>нтр<strong>и</strong>г<strong>и</strong>раа,<br />
правеа, ч<strong>и</strong>неа <strong>и</strong> успеаја да ја задушат уште пр<strong>и</strong> сам<strong>и</strong>от зарод<strong>и</strong>ш, –<br />
неко<strong>и</strong> од членов<strong>и</strong>те г<strong>и</strong> заплаш<strong>и</strong>ја, го отпушт<strong>и</strong>ја претседателот од М<strong>и</strong>н<strong>и</strong>стерството<br />
за надворешн<strong>и</strong> работ<strong>и</strong>, ја разнеб<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ја.<br />
Неколц<strong>и</strong>на Македонц<strong>и</strong> во Соф<strong>и</strong>ја се об<strong>и</strong>доа да образуваат едно<br />
благотворно друштво <strong>и</strong> кога требаше да почне да работ<strong>и</strong>, владата г<strong>и</strong><br />
натера пожарн<strong>и</strong>кар<strong>и</strong>те, на чело со еден ч<strong>и</strong>новн<strong>и</strong>к од М<strong>и</strong>н<strong>и</strong>стерството за<br />
ф<strong>и</strong>нанс<strong>и</strong><strong>и</strong>, да го преземат, коешто <strong>и</strong> го направ<strong>и</strong>ја со штурм <strong>и</strong> на тој<br />
нач<strong>и</strong>н го ун<strong>и</strong>шт<strong>и</strong>ја друштвото уште на негов<strong>и</strong>от почеток.<br />
Подоцна неколку млад<strong>и</strong>нц<strong>и</strong> од студент<strong>и</strong>те Македонц<strong>и</strong> образуваа<br />
Млада македонска кн<strong>и</strong>жовна друж<strong>и</strong>на што почна да го <strong>и</strong>здава сп<strong>и</strong>сан<strong>и</strong>ето<br />
,Лоза‘. Владата на Стамболов презеде сè за да ја уб<strong>и</strong>е <strong>и</strong> неа. Членов<strong>и</strong>те<br />
на Друж<strong>и</strong>ната преку в. ,Свобода‘ г<strong>и</strong> објав<strong>и</strong> за сепарат<strong>и</strong>ст<strong>и</strong> <strong>и</strong> еден<br />
од н<strong>и</strong>в го <strong>и</strong>спрат<strong>и</strong> на <strong>и</strong>нтернац<strong>и</strong>ја (сургун) во Луков<strong>и</strong>т, двајца г<strong>и</strong> затвор<strong>и</strong><br />
во Соф<strong>и</strong>ја, друг<strong>и</strong> г<strong>и</strong> прогон<strong>и</strong> <strong>и</strong> на тој нач<strong>и</strong>н беше разб<strong>и</strong>ена – ја ун<strong>и</strong>шт<strong>и</strong>.<br />
Еден друг несреќн<strong>и</strong>к – сведоч<strong>и</strong> натаму Шахов – еднаш г<strong>и</strong> св<strong>и</strong>ка на<br />
м<strong>и</strong>т<strong>и</strong>нг Македонц<strong>и</strong>те во Соф<strong>и</strong>ја, во ,Арената П<strong>и</strong>з<strong>и</strong>‘. Пол<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>јата му<br />
забран<strong>и</strong> на наемателот на арената да ја отвор<strong>и</strong>, а <strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>јаторот го<br />
<strong>и</strong>нтерн<strong>и</strong>ра во Враца уште во <strong>и</strong>ст<strong>и</strong>от ден.<br />
Со т<strong>и</strong>е сво<strong>и</strong> неморалн<strong>и</strong> <strong>и</strong> нас<strong>и</strong>лн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> средства Стамболовата<br />
влада не запре една бујна борба за Македон<strong>и</strong>ја, ам<strong>и</strong> таа запре една<br />
разумна <strong>и</strong> навремена работа што <strong>и</strong>маше задача да подготв<strong>и</strong> една<br />
сер<strong>и</strong>озна борба за слободата на робот во Македон<strong>и</strong>ја“ 41 .<br />
Изворн<strong>и</strong>те <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong><strong>и</strong> на учесн<strong>и</strong>кот во т<strong>и</strong>е настан<strong>и</strong> К. Шахов<br />
пласт<strong>и</strong>чно ја оцртуваат атмосферата сред Македонц<strong>и</strong>те во т<strong>и</strong>е две-тр<strong>и</strong><br />
год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> во Соф<strong>и</strong>ја. Но не со помала веродостојност н<strong>и</strong> сведоч<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
тогашн<strong>и</strong>от млад учесн<strong>и</strong>к во т<strong>и</strong>е дв<strong>и</strong>жења (порад<strong>и</strong> што мораше <strong>и</strong> да ја<br />
напушт<strong>и</strong> Соф<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>времено да от<strong>и</strong>де во Белград, а потоа за подолго во<br />
Австр<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> Швајцар<strong>и</strong>ја), македонск<strong>и</strong>от драмск<strong>и</strong> п<strong>и</strong>сател <strong>и</strong> најзначаен<br />
театарск<strong>и</strong> деец Војдан Чернодр<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>, којшто во тоа време нап<strong>и</strong>ша <strong>и</strong><br />
цела драма за образувањето <strong>и</strong> задушувањето на втората Млада македон-<br />
41 Н<strong>и</strong>коле, Едно кратко обяснен<strong>и</strong>е на раздор<strong>и</strong>т5 ср5дъ Македоно-Одр<strong>и</strong>нската<br />
орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>я въ Княжеството, „Македон<strong>и</strong>я“, I, 1, Русе, 20. I 1902, 3.