Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“

_________________________________________________________ 133
што наместо ъ примивме да пишуваме а, во полза на живиот изговор
(хода, мажа, беха, ходат, са и сл. наместо: ходъ (ходя), мажъ (маж’),
бехъ (бех’),ходът (ход’т), съ (с’) и др.“ [Кај Попарсов исто така
наоѓаме: беха 153, дадоха 153, го мъчи 154, вътре 154, пъти 155, и сл.]
4) „Го отфрливме y и насекаде пишуваме е, бидејќи во поголемиот
дел од буг. јазик овие два гласа се сосем изедначени“: беше 142, нема 143,
свет 144, леганіе 151, телото 152, вера 153.
5) „Примивме ново пишување на дифтонзите ю, я, одн. како
двогласни, зедовме да ги пишуваме и двобуквено, со двете букви што ги
составуваат: ю = і+у, я = іа“: ліудето 140, ліубопитни 145, изліушканата
152, фърліаше 141, таіа 147, разіаснено 149, іатаган 152.
6) „Уништивме некои случаи на означување на јотацијата кај а,
зашто јотацијата воопшто е слабо развиена во буг. јазик, со тоа и
пишувањето е подоследно: учение – учениа, показание – показаниа,
условие – условиа, мнение – мнениа, одн, кога не го јотираме е-то, не
треба да го јотираме и а-то; разликата во изговорот е мала“. [Иако
Мисирков прави разлика помеѓу вокалите од преден ред и оние од
среден и заден ред, па и во групата -иа- секогаш пишува і“ (Русиіа,
конференциіа, статиіа), кај Попарсов во таквите позиции јотацијата е
испуштена: размишлениа 152, анархиа 154, самотиіа 147 (но: приіатна
147).]
7) „Ги пишуваме предлозите во, со нам. във, със, бидејќи ги
наоѓаме за пократки и позвучни“: во полето 141, во неа 141, во себе си
141, во главата 147, Во народната памет 147, во лесот 148, во петокот
149, во неговите размишлениа 152, потопен во роса 153, во името на
Христовата вера 153, во главата му царува страшна анархиа 154; со
четинеста козина 144, со тиквешко ударение 147, со бездомниците 147, со
ръгіосаниот іатаган 152.
Меѓутоа, Редакцијата на „Лоза“ преднамерено не сакаше посебно
да се задржи на употребената македонска лексика и на избегнувањето на
вообичаената лексика од бугарското јазично подрачје.
Навистина, Мисирков го изгради комплетниот графиски систем
што стана основа и за нашата денешна писмена реч, бидејќи не само
што даде полно теоретско филолошко обосновување, туку своите
историско-филолошки доводи ги приложи и во практичната примена во
својата книга „За македонцките работи“ и во сп. „Вардар“ и со тоа имаше
силно влијание врз современиците и големо значење за следбениците.
Но со проучувањето на Мисирковите претходници (и современици) сè
повеќе доаѓаме до заклучок дека Мисирков солидно ги познавал нивните
постигања и критички се однесувал спрема македонското културно
наследство. Македонскиот текст на расказот „На Мокров“ покажува дека
филологот Петар Попарсов во многу погледи се јавува како еден од
значајните претходници.