Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“

_________________________________________________________
78
односно како за еманација на креативните и на духовните потенцијали
на овој народ колку од затајнетите длабочини на минатото, толку и од
поновите и нему неприкриено ненаклонети времиња. Затоа и во нашево
време, затоа и денеска, сосема слободно можеме да речеме дека најмногу
и токму во Зборникот на Миладиновци сè уште се откриваме и се
преоткриваме – се откриваме и се преоткриваме со сиот наш багаж на
духовните искуства од минатите векови и со сето наше колективно,
национално битие. Како прво така обемно и неповторливо успешно
претставување на македонската народна поезија, преку Зборникот на
Миладиновци ние Македонците се откривме и се презентиравме толку
автентично и толку задлабочено колку со не многу други исто така
колективни зрачења на креативниот дух на нашиот народ.
Како да беше во прашање увертира во некое најавено или само
очекувано месијанство, со или веднаш по неговото излегување од
печат, што е регистрирано на 24 јуни 1861 година, и покрај насловот
„Бøлгарски народни пøсни“, Зборникот на Миладиновци им се претстави
на своите реципиенти по широкиот словенски и по уште поширокиот
европски свет како капитална миладиновска и македонска книга
на песните. Наспроти неговата не многу пријатна предисторија, но
очекуван како ретко која книга во тоа време, Зборникот веднаш се
претстави, се откри како можно најдлабок творечки и духовен трезор
на еден во/од историјата долго и многукратно потиснуван народ. Во и
навистина маркантниот поетски корпус што им се понуди на кон вакви
резултати на народниот гениј воодушевувачки настроените реципиенти
и толкувачи по широките славистички кругови, длабоко и неповторливо
беше кодирана душевната убавина на за поетска креација предодреденото
битие на македонскиот народ. Генерациите подоцнежни
негови реципиенти, пак, меѓу кои сме и ние од денешниов ден, освен
тоа, извонредно добро знаат уште и дека таа миладиновска и македонска
објава од без малку доцните јунски денови во 1861 година беше
синоним уште и на македонскиот судбински – колку возвишен не помалку
и трагичен – òд не веќе и не толку по патеките, колку по кулоарите
и низ вртежите на меѓународната историја и политика во XIX век.
Така е бидејќи врз него и преку него тогаш, и тоа уште од пред
неговото дефинитивно објавување, се прекршуваа и сè уште, сè до
денес, се прекршуваат егзистенцијалните одредници на/за еден во новата
и модерна историја веќе сериозно разнебитен и од поголемите и
моќни алијанси вистински неприфатен и уште повистински никогаш
незаштитен народ.
2.
Започнувајќи сега еден ваков по малку и навистина неконвенционален
пристап кон нашето така значајно и така суптилно презентирање
пред светот од пред 150 години, поразвиените и оптимални анали-