Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
_________________________________________________________<br />
176<br />
веднаш укажал на потребата од орган<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рање на народн<strong>и</strong>те мас<strong>и</strong> во<br />
македонск<strong>и</strong>те села. Тој ја надм<strong>и</strong>нал дотогашната практ<strong>и</strong>ка на поед<strong>и</strong>нечно<br />
зачленување на луѓето од градск<strong>и</strong>те сред<strong>и</strong>н<strong>и</strong> <strong>и</strong> постојано се дв<strong>и</strong>жел<br />
во аг<strong>и</strong>тац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>ја меѓу селанството. Преку неговата<br />
непосредна дејност среде селската сред<strong>и</strong>на бргу н<strong>и</strong>кнале нов<strong>и</strong> револуц<strong>и</strong>онерн<strong>и</strong><br />
центр<strong>и</strong>. 74<br />
Внатрешна детерм<strong>и</strong>н<strong>и</strong>рачка структура која внесува нов <strong>и</strong>деен<br />
<strong>и</strong>мпулс во Орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>јата се соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>те, ко<strong>и</strong> влегуваат дур<strong>и</strong> во нејз<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те<br />
најв<strong>и</strong>сок<strong>и</strong> орган<strong>и</strong>. Т<strong>и</strong>е б<strong>и</strong>ле свесн<strong>и</strong> дека во конкретното <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ско<br />
време борбата на македонск<strong>и</strong>те револуц<strong>и</strong>онер<strong>и</strong> се одв<strong>и</strong>вала во<br />
многу поразл<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong>, за што војводата Н<strong>и</strong>кола Петров Рус<strong>и</strong>нск<strong>и</strong> 75 ,<br />
п<strong>и</strong>шува: „Грчк<strong>и</strong>те, српск<strong>и</strong>те <strong>и</strong> бугарск<strong>и</strong>те револуц<strong>и</strong>онер<strong>и</strong>, работеа во<br />
подруг<strong>и</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong> економск<strong>и</strong> услов<strong>и</strong>“ 76 . Тоа значело, пр<strong>и</strong>способување<br />
на македонското револуц<strong>и</strong>онерно дв<strong>и</strong>жење кон актуелн<strong>и</strong>те,<br />
тековн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong> каде што „кап<strong>и</strong>талот“ б<strong>и</strong>л „командант на светската<br />
пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка“. 77 Бл<strong>и</strong>ску на неговата соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чка определеност, тоа<br />
значело: револуц<strong>и</strong>онерн<strong>и</strong> <strong>и</strong>змен<strong>и</strong> <strong>и</strong> на соц<strong>и</strong>јален <strong>и</strong> на пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> план,<br />
борејќ<strong>и</strong> се прот<strong>и</strong>в султанов<strong>и</strong>от апсолут<strong>и</strong>зам (монарх<strong>и</strong>змот) <strong>и</strong> р<strong>и</strong>г<strong>и</strong>дн<strong>и</strong>от<br />
општествен с<strong>и</strong>стем. Во конкретното време, Тајната македонскоодр<strong>и</strong>нска<br />
револуц<strong>и</strong>онерна орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>ја (ТМОРО) 78 се деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ра како<br />
револуц<strong>и</strong>онерно дв<strong>и</strong>жење со деклар<strong>и</strong>р<strong>и</strong>ран<strong>и</strong> општествен<strong>и</strong> одговорност<strong>и</strong><br />
<strong>и</strong> ослобод<strong>и</strong>телна платформа. Внатрешната структурата на дв<strong>и</strong>жењето ја<br />
ч<strong>и</strong>неле субјект<strong>и</strong> со разл<strong>и</strong>чна соц<strong>и</strong>јално-пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чка <strong>и</strong> <strong>и</strong>деолошка насоченост,<br />
сплотен<strong>и</strong> под ослобод<strong>и</strong>телната платформа – прот<strong>и</strong>в нефункц<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong>от<br />
с<strong>и</strong>стем на власт, за автоном<strong>и</strong>ја на Македон<strong>и</strong>ја (меѓународноправно<br />
темелена на членот 23 од Берл<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>от договор) <strong>и</strong> со борбена<br />
парола „Македон<strong>и</strong>ја на Македонц<strong>и</strong>те!“ Ваквата поставеност на дв<strong>и</strong>жеструења.“-<br />
М. ПАНДЕВСКИ, МРО меѓу 1893-1918 – форм<strong>и</strong>рање <strong>и</strong> разв<strong>и</strong>ток, Зб. Сто<br />
год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> од основањето на ВМРО <strong>и</strong> 90 год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> од Ил<strong>и</strong>нденското востан<strong>и</strong>е, Скопје, 1994,<br />
23.<br />
74 Ваквата акт<strong>и</strong>вност ја практ<strong>и</strong>кувале <strong>и</strong> негов<strong>и</strong>те соработн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> следбен<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>, како што<br />
се Јане Санданск<strong>и</strong>, Н<strong>и</strong>кола Петров-Рус<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>, Веле Марков, М<strong>и</strong>ха<strong>и</strong>л Герч<strong>и</strong>ков, Н<strong>и</strong>кола<br />
Карев, Сава М<strong>и</strong>хајлов-Савата <strong>и</strong> друг<strong>и</strong>.<br />
75 Н<strong>и</strong>кола Петров Рус<strong>и</strong>нск<strong>и</strong> (1875-1943) е орган<strong>и</strong>затор-<strong>и</strong>дејн<strong>и</strong>к, аг<strong>и</strong>татор <strong>и</strong> воен <strong>и</strong>нструктор<br />
на ТМОРО, војвода, член на Пр<strong>и</strong>лепското горско началство во Ил<strong>и</strong>нденското<br />
востан<strong>и</strong>е, соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>ст, револуц<strong>и</strong>онер <strong>и</strong> општествен<strong>и</strong>к во подолг временск<strong>и</strong> пер<strong>и</strong>од.<br />
Поопш<strong>и</strong>рно: Н. КОТЛАР-ТРАЈКОВА, Пр<strong>и</strong>лог кон документ<strong>и</strong>раната б<strong>и</strong>ограф<strong>и</strong>ја на<br />
Н<strong>и</strong>кола Петров Рус<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>, Г ИНИ, г. 54, бр. 1-2, Скопје, 2010, 129 – 138; Н. КОТЛАР-<br />
ТРАЈКОВА Документ<strong>и</strong>рана б<strong>и</strong>ограф<strong>и</strong>ја за Н<strong>и</strong>кола Петров Рус<strong>и</strong>нск<strong>и</strong> (1912-1934), Г<br />
ИНИ, 53/1-2, Скопје, 2009, 23-35.<br />
76 Н<strong>и</strong>кола Петров-Рус<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>, Спомен<strong>и</strong>, (редакц<strong>и</strong>ја) Д. ПАЧЕМСКА <strong>и</strong> В. КУШЕВСКИ,<br />
ИНИ, Скопје, 1997, 152.<br />
77 Ibidem.<br />
78 МРО во 1896 г. се пре<strong>и</strong>менува во Тајна македонско-одр<strong>и</strong>нска револуц<strong>и</strong>онерна<br />
орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>ја (ТМОРО), а од 1905 г. е Внатрешна македонско-одр<strong>и</strong>нска револуц<strong>и</strong>онерна<br />
орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong>ја (ВМОРО).
Change language