Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
В<strong>и</strong>олета Ачкоска<br />
МАКЕДОНСКАТА БОРБА ЗА ДРЖАВНОСТ<br />
И ОПСТОЈУВАЊЕ (1941-<strong>2011</strong>) 1<br />
Борбата за слобода, државност <strong>и</strong> опстојување е главната одредн<strong>и</strong>ца<br />
на целокупната <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ја на македонск<strong>и</strong>от народ во текот на<br />
негов<strong>и</strong>от „долг XX век“, кој трае од 1903, н<strong>и</strong>з цел<strong>и</strong>от дваесетт<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
продoлжува во дваесет <strong>и</strong> прв<strong>и</strong>от век. Во рамк<strong>и</strong>те на тој македонск<strong>и</strong> век,<br />
создавањето на современата македонска држава – во 1944 год<strong>и</strong>на, со<br />
огран<strong>и</strong>чен суверен<strong>и</strong>тет во рамк<strong>и</strong>те на југословенската федерац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong><br />
нејз<strong>и</strong>ното осамостојување во 1991, претставува реал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рање на најважн<strong>и</strong>от<br />
дел од нац<strong>и</strong>оналноослобод<strong>и</strong>телн<strong>и</strong>те борб<strong>и</strong> на македонск<strong>и</strong>от народ.<br />
Пр<strong>и</strong>тоа, процесот на осамостојување на Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја, <strong>и</strong>стовремено<br />
беше проследен <strong>и</strong> со општествената транз<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>ја од еднопарт<strong>и</strong>ск<strong>и</strong><br />
кон повеќепарт<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> с<strong>и</strong>стем, пр<strong>и</strong> што на преоценка („препроч<strong>и</strong>тување<br />
на <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>јата“) беа ставен<strong>и</strong> многу толкувања на <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong><br />
настан<strong>и</strong>, појав<strong>и</strong>, процес<strong>и</strong> како <strong>и</strong> улогата на одделн<strong>и</strong> л<strong>и</strong>чност<strong>и</strong>.<br />
Генерац<strong>и</strong>јата <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>чар<strong>и</strong> која беше современ<strong>и</strong>к на падот на<br />
Берл<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>от s<strong>и</strong>д (9. X 1989) мораше да се сооч<strong>и</strong> со пред<strong>и</strong>зв<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те на<br />
новото време кое поставуваше нов<strong>и</strong> прашања пред <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>јата. Поголем<br />
дел од <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>чар<strong>и</strong>те пр<strong>и</strong>фат<strong>и</strong>ја нов<strong>и</strong> поглед<strong>и</strong> кон економск<strong>и</strong>те, општествен<strong>и</strong>те,<br />
културн<strong>и</strong>те <strong>и</strong> друг<strong>и</strong>те аспект<strong>и</strong> на современото општество <strong>и</strong><br />
пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>от с<strong>и</strong>стем, нов<strong>и</strong> глед<strong>и</strong>шта за <strong>и</strong>нд<strong>и</strong>в<strong>и</strong>дуалн<strong>и</strong>те права <strong>и</strong> слобод<strong>и</strong>,<br />
за улогата на профес<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong>, граѓанск<strong>и</strong> <strong>и</strong> невлад<strong>и</strong>н<strong>и</strong> <strong>и</strong>нст<strong>и</strong>туц<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
асоц<strong>и</strong>јац<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong>тн.<br />
Истор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong>от пер<strong>и</strong>од од 1914 (почетокот на Првата светска<br />
војна) до 1989 год<strong>и</strong>на (падот на Берл<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>от ѕ<strong>и</strong>д), Ер<strong>и</strong>к Хобсбаум го<br />
крст<strong>и</strong>л кус<strong>и</strong>от XX век. Но, овој „кус“ европск<strong>и</strong> век беше премногу долг,<br />
крвав <strong>и</strong> драмат<strong>и</strong>чен за македонск<strong>и</strong>от народ <strong>и</strong> сè уште не е завршен, н<strong>и</strong><br />
во 21 век.<br />
1 Хронолошката рамка е поставена помеѓу 1941 год<strong>и</strong>на, односно почетокот на ант<strong>и</strong>фаш<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чката<br />
Народноослобод<strong>и</strong>телна борба на македонск<strong>и</strong>от народ, борба која беше<br />
крун<strong>и</strong>сана со создавањето на Демократска Федерална Македон<strong>и</strong>ја (1944) во рамк<strong>и</strong>те на<br />
втора Југослав<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>2011</strong> год<strong>и</strong>на кога Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја одбележа 20 год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> од<br />
нејз<strong>и</strong>ното осамостојување (1991).
Change language