Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
_________________________________________________________<br />
54<br />
говор длабоко се поврзува со беседата на Гр<strong>и</strong>гор Прл<strong>и</strong>чев одржана во<br />
јун<strong>и</strong> 1866 г., на крајот на учебната год<strong>и</strong>на, пред граѓанството во Охр<strong>и</strong>д.<br />
Сам<strong>и</strong>от Конеск<strong>и</strong> го <strong>и</strong>ма анал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рано овој говор со едно нескр<strong>и</strong>ено<br />
воодушевување за него (Конеск<strong>и</strong> 1966: 205-206). Да откр<strong>и</strong>јам уште една<br />
скр<strong>и</strong>ена врска меѓу двете бесед<strong>и</strong>: првата, онаа на Прл<strong>и</strong>чев е создадена<br />
1866 г., втората, онаа на Конеск<strong>и</strong>, е создадена 1986 г., знач<strong>и</strong> двете г<strong>и</strong><br />
разделува време од еден век! Самата по себе ваквата с<strong>и</strong>мбол<strong>и</strong>ка го<br />
бранува наш<strong>и</strong>от м<strong>и</strong>словен тек!<br />
Затоа, нека м<strong>и</strong> б<strong>и</strong>де овде дозволено да дадам <strong>и</strong> едно л<strong>и</strong>чно<br />
согледување пр<strong>и</strong> толкувањето на пораката на беседата на Конеск<strong>и</strong>.<br />
Да не заборав<strong>и</strong>ме дека СФРЈ, како федерац<strong>и</strong>ја во која учествуваше<br />
денешната Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја, почна да се распаѓа 1990 г. во<br />
еден подолг процес сè до 1992 г. Конеск<strong>и</strong> преку овој текст дава совет<br />
како ќе треба Македонц<strong>и</strong>те да се постават по такв<strong>и</strong>от настан, кој,<br />
с<strong>и</strong>гурен сум, го предв<strong>и</strong>дуваше. Да се потсет<strong>и</strong>ме дека Беседата за Св.<br />
Кл<strong>и</strong>мент се пренесуваше н<strong>и</strong>з с<strong>и</strong>те тогашн<strong>и</strong> телев<strong>и</strong>з<strong>и</strong><strong>и</strong>, односно преку<br />
заедн<strong>и</strong>чката мрежа ЈРТ што знач<strong>и</strong> дека се слушаше <strong>и</strong> се гледаше н<strong>и</strong>з<br />
простор<strong>и</strong>те на целата тогашна држава. На таков нач<strong>и</strong>н, пораката на<br />
Конеск<strong>и</strong>, на македонск<strong>и</strong> јаз<strong>и</strong>к, беше пренесена насекаде.<br />
Беседата одржана на 25 ноемвр<strong>и</strong> 1986 г. од страна на Конеск<strong>и</strong><br />
(1990: 19-25), на денот на светецот, почнува со зборов<strong>и</strong>те од мајка му<br />
на Прл<strong>и</strong>чев, која го храбр<strong>и</strong> с<strong>и</strong>на с<strong>и</strong> пред неговото затворање, велејќ<strong>и</strong> му<br />
да се угледа на Св. Кл<strong>и</strong>мент, пред ч<strong>и</strong>ја фреска кај нас горат безброј<br />
канд<strong>и</strong>лца. „Не бој се!“ – вел<strong>и</strong> таа – „Б<strong>и</strong>д<strong>и</strong> храбар што <strong>и</strong> да се случ<strong>и</strong>!“<br />
Натаму Конеск<strong>и</strong> ја <strong>и</strong>скажува втората по<strong>и</strong>мна оска на неговата<br />
беседа со с<strong>и</strong>нтагмата: канд<strong>и</strong>лцата <strong>и</strong> светецот. Тој објаснува дека<br />
канд<strong>и</strong>лцата што горат н<strong>и</strong>з македонск<strong>и</strong>те куќ<strong>и</strong> обележуваат сол<strong>и</strong>дарност<br />
на луѓето во тешк<strong>и</strong> врем<strong>и</strong>ња, но <strong>и</strong> долга трага на опстојување н<strong>и</strong>з<br />
веков<strong>и</strong>те... Конеск<strong>и</strong> <strong>и</strong>стакнува дека Св. Кл<strong>и</strong>мент е заслужен: затоа што<br />
е прв еп<strong>и</strong>скоп од словенск<strong>и</strong> род; за воздејството на Охр<strong>и</strong>дската школа<br />
врз разв<strong>и</strong>токот на старата руска п<strong>и</strong>сменост; за потт<strong>и</strong>кот да се основаат<br />
манаст<strong>и</strong>р<strong>и</strong> на Света Гора (Зографск<strong>и</strong> <strong>и</strong> др.); л<strong>и</strong>чноста на Св. Кл<strong>и</strong>мент ја<br />
шт<strong>и</strong>тела автокефалноста на Охр<strong>и</strong>дската црква... Токму затоа, н<strong>и</strong> кажува<br />
Конеск<strong>и</strong>, Охр<strong>и</strong>дската црква не г<strong>и</strong> празнувала само Св. <strong>К<strong>и</strong>р<strong>и</strong>л</strong> <strong>и</strong> Св.<br />
Метод<strong>и</strong>ј, туку <strong>и</strong> Св. Кл<strong>и</strong>мент. За тоа н<strong>и</strong> кажува календарот на Асемановото<br />
евангел<strong>и</strong>е. Со друг<strong>и</strong> зборов<strong>и</strong>: меѓу култн<strong>и</strong>те свет<strong>и</strong>тел<strong>и</strong> од<br />
Охр<strong>и</strong>д, Св. Кл<strong>и</strong>мент е најважн<strong>и</strong>от. Во црквата Св. Богород<strong>и</strong>ца Пер<strong>и</strong>влепта<br />
(Нов<strong>и</strong> Св. Кл<strong>и</strong>мент), негов<strong>и</strong>от портрет е наспрот<strong>и</strong> апостолот Св.<br />
Петар, значаен за екуменската црква. Во <strong>и</strong>стата насока: „Седмоч<strong>и</strong>слен<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те“<br />
во црквата посветена на Св. Наум во Охр<strong>и</strong>д, му даваат на Св.<br />
Кл<strong>и</strong>мент централно место на <strong>и</strong>коната. Ова е токму така от<strong>и</strong> преку Св.<br />
Кл<strong>и</strong>мент се „кр<strong>и</strong>стал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ра македонската нац<strong>и</strong>онална свест“, вел<strong>и</strong> Конеск<strong>и</strong>.<br />
Св. Кл<strong>и</strong>мент <strong>и</strong> неговата дејност <strong>и</strong>м пр<strong>и</strong>паѓаат <strong>и</strong> на друг<strong>и</strong> народ<strong>и</strong>,<br />
неговото дело се вклучува во повеќе нац<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong> културн<strong>и</strong> трад<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>,
Change language