Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
_________________________________________________________<br />
126<br />
собран<strong>и</strong>те 32 македонск<strong>и</strong> уч<strong>и</strong>тел<strong>и</strong> во јун<strong>и</strong> 1891 год<strong>и</strong>на како трета точка<br />
го постав<strong>и</strong>ја пак прашањето за наставн<strong>и</strong>от јаз<strong>и</strong>к на уч<strong>и</strong>л<strong>и</strong>штата во<br />
Македон<strong>и</strong>ја, а во донесената Резолуц<strong>и</strong>ја мегу другото сто<strong>и</strong>: „Македон<strong>и</strong>ја<br />
е поплавена од учебн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> друг<strong>и</strong> помагала на бугарск<strong>и</strong>, српск<strong>и</strong> <strong>и</strong>л<strong>и</strong><br />
грчк<strong>и</strong> јаз<strong>и</strong>к, само не на наш<strong>и</strong>от мајч<strong>и</strong>н јаз<strong>и</strong>к. Н<strong>и</strong>е <strong>и</strong>маме с<strong>и</strong>л<strong>и</strong> да напечат<strong>и</strong>ме<br />
сво<strong>и</strong> учебн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>, доколку владата на Неговото Вел<strong>и</strong>чество Султанот<br />
н<strong>и</strong> одобр<strong>и</strong> да печат<strong>и</strong>ме во царск<strong>и</strong>те печатн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>“ 38 . Тоа беше значајно<br />
обновување на прашањето за јаз<strong>и</strong>кот во наш<strong>и</strong>те уч<strong>и</strong>л<strong>и</strong>шта што беше<br />
поставено уште на Прв<strong>и</strong>от уч<strong>и</strong>телск<strong>и</strong> собор во Пр<strong>и</strong>леп во 1871 год<strong>и</strong>на<br />
39 .<br />
Во сред<strong>и</strong>ната на јун<strong>и</strong> следната 1892 год<strong>и</strong>на, токму кога се од<strong>и</strong>груваше<br />
жесток<strong>и</strong>от прогон на „лозар<strong>и</strong>те“ во Соф<strong>и</strong>ја, во градот Воден беше<br />
одржан нов Уч<strong>и</strong>телск<strong>и</strong> соб<strong>и</strong>р со 39 делегат<strong>и</strong> од тр<strong>и</strong>те македонск<strong>и</strong><br />
в<strong>и</strong>лает<strong>и</strong>, на кој, покрај другото, се побарала <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>мената на чл. 23 од<br />
Берл<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>от договор <strong>и</strong> донесување на ветен<strong>и</strong>от Органск<strong>и</strong> устав на<br />
Македон<strong>и</strong>ја сл<strong>и</strong>чен на Кр<strong>и</strong>тск<strong>и</strong>от, а уч<strong>и</strong>телот Иван Гогов во својот<br />
реферат наглас<strong>и</strong>л: „Пропаганд<strong>и</strong>те со својата дејност го трујат <strong>и</strong> го разед<strong>и</strong>нувааат<br />
народот во Македон<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> ја оневозможуваат слободната<br />
акт<strong>и</strong>вност на уч<strong>и</strong>телството што е ед<strong>и</strong>нствено пов<strong>и</strong>кано да го вод<strong>и</strong> кон<br />
посреќна <strong>и</strong>дн<strong>и</strong>на“ 40 .<br />
6.<br />
Спомнувајќ<strong>и</strong> с<strong>и</strong> за т<strong>и</strong>е год<strong>и</strong>н<strong>и</strong>, Коста Шахов (под псевдон<strong>и</strong>мот<br />
Н<strong>и</strong>коле) во негов<strong>и</strong>от нов весн<strong>и</strong>к „Македон<strong>и</strong>я“ во 1902 год<strong>и</strong>на дава доста<br />
подробност<strong>и</strong> за таа жестока <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ја на Друж<strong>и</strong>ната:<br />
„...Покојн<strong>и</strong>от Стамболов сè беше потч<strong>и</strong>н<strong>и</strong>л <strong>и</strong> б<strong>и</strong>дејќ<strong>и</strong> македонското<br />
прашање го сметаше за прашање што само Владата треба да ја<br />
<strong>и</strong>нтерес<strong>и</strong>ра, <strong>и</strong>л<strong>и</strong> подобро, б<strong>и</strong>дејќ<strong>и</strong> <strong>и</strong>маше желба да го командува секое<br />
народно дв<strong>и</strong>жење, како тој што с<strong>и</strong> го разб<strong>и</strong>раше <strong>и</strong> сакаше, не дозволуваше<br />
да станува какво <strong>и</strong> да е дв<strong>и</strong>жење покрај неговата л<strong>и</strong>чна <strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>јат<strong>и</strong>ва<br />
<strong>и</strong>л<strong>и</strong> неговото благоволен<strong>и</strong>е. Тој не <strong>и</strong>м го пр<strong>и</strong>знаваше правото да се<br />
мешаат во македонското дело дур<strong>и</strong> н<strong>и</strong> сам<strong>и</strong>те Македонц<strong>и</strong>...<br />
Во негово време во Соф<strong>и</strong>ја се <strong>и</strong>здаваше в. ,Македон<strong>и</strong>я‘. Штом<br />
редакц<strong>и</strong>јата св<strong>и</strong>ка на собран<strong>и</strong>е неколц<strong>и</strong>на од попрв<strong>и</strong>те граѓан<strong>и</strong> меѓу<br />
македонската ем<strong>и</strong>грац<strong>и</strong>ја, во хот. ,Конкорд<strong>и</strong>ја‘, со цел да се покрене<br />
38 Д-р Славко Д<strong>и</strong>мевск<strong>и</strong>, Неко<strong>и</strong> форм<strong>и</strong> на здружување на македонското граѓанство<br />
<strong>и</strong> <strong>и</strong>нтел<strong>и</strong>генц<strong>и</strong>јата во 80-т<strong>и</strong>те год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> на XIX век, „Год<strong>и</strong>шн<strong>и</strong>к на Инст<strong>и</strong>тутот<br />
за соц<strong>и</strong>олошк<strong>и</strong> <strong>и</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко-правн<strong>и</strong> <strong>и</strong>стражувања“, III, 1, Скопје, 1977, 187.<br />
39 Първ<strong>и</strong>я българск<strong>и</strong> уч<strong>и</strong>телск<strong>и</strong> съборъ въ Пр<strong>и</strong>л5пъ, „Нов<strong>и</strong>н<strong>и</strong>“, IV, 37, 1. II 1892,<br />
3; Първ<strong>и</strong>я българск<strong>и</strong> уч<strong>и</strong>телск<strong>и</strong> съборъ въ в<strong>и</strong>лает<strong>и</strong>т5, „Нов<strong>и</strong>н<strong>и</strong>“, IV, 54, 1. IV 1892, 1;<br />
К. М. Скопаковъ, Гр<strong>и</strong>горъ Пърл<strong>и</strong>чевъ.Истор<strong>и</strong>ко-л<strong>и</strong>тературенъ очеркъ, „Извест<strong>и</strong>я на<br />
сем<strong>и</strong>нара по славянска ф<strong>и</strong>лолог<strong>и</strong>я“, III (за 1908-1910); Д-р Боро Мокров, Збор, печат,<br />
време. Зборн<strong>и</strong>к трудов<strong>и</strong> од <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>јата на македонск<strong>и</strong>от печат, Скопје, 1987, 78-84.<br />
40 Д-р Славко Д<strong>и</strong>мевск<strong>и</strong>, Неко<strong>и</strong> форм<strong>и</strong>..., 198.
Change language