Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
_________________________________________________________ 183<br />
во прашање компетентноста на поранешн<strong>и</strong>от субјект, во наш<strong>и</strong>ов случај<br />
Западот/Европа, а со тоа Запад/Европа ја губ<strong>и</strong> нев<strong>и</strong>носта <strong>и</strong> мудроста,<br />
т.е. го губ<strong>и</strong> лег<strong>и</strong>т<strong>и</strong>м<strong>и</strong>тетот за само<strong>и</strong>дент<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја во атр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>те на<br />
м<strong>и</strong>ротворност <strong>и</strong> прав<strong>и</strong>чност.<br />
А дека Манчевск<strong>и</strong> знае што направ<strong>и</strong>л говор<strong>и</strong> <strong>и</strong> самата рецепц<strong>и</strong>ја<br />
на ф<strong>и</strong>лмот од стана на западноевропск<strong>и</strong>те кр<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чар<strong>и</strong>. Нел<strong>и</strong> е тоа<br />
нас<strong>и</strong>лство над ф<strong>и</strong>лмот, нас<strong>и</strong>лство кое ја доведува во прашање компетентноста<br />
на оценувач<strong>и</strong>те Да се сведе една сложена уметн<strong>и</strong>чка структура<br />
на дневно-пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> потреб<strong>и</strong> (зад што, се надевам покажав, се<br />
кр<strong>и</strong>е нешто поголемо), да се прев<strong>и</strong>дат многуте нов<strong>и</strong> знац<strong>и</strong> што Манчевск<strong>и</strong><br />
г<strong>и</strong> создава за да се спрот<strong>и</strong>встав<strong>и</strong> на упростеното објаснување <strong>и</strong><br />
разб<strong>и</strong>рање на „балканск<strong>и</strong>те состојб<strong>и</strong>“, не може да нема повратно дејство<br />
врз оној што оценува/вреднува. Субверз<strong>и</strong>јата на Праш<strong>и</strong>на е толку<br />
с<strong>и</strong>лна што едноставно не може да б<strong>и</strong>де пот<strong>и</strong>сната, па соодветно <strong>и</strong><br />
реакц<strong>и</strong>јата е жестока. Таа го поставува прашањето за „машката“ (ч<strong>и</strong>тај:<br />
оној која <strong>и</strong>ма моќ) себ<strong>и</strong>чност <strong>и</strong> неодговорност со пр<strong>и</strong>казната предадена<br />
преку мемор<strong>и</strong>јата на тр<strong>и</strong>те женск<strong>и</strong> л<strong>и</strong>ка Л<strong>и</strong>л<strong>и</strong>т, Неда <strong>и</strong> Ангела. Но,<br />
уште поважна м<strong>и</strong> се ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong> проекц<strong>и</strong>јата што Манчевск<strong>и</strong> ја поставува за<br />
<strong>и</strong>дн<strong>и</strong>ната, предадена преку трансферот на телото на Ангела од<br />
Македон<strong>и</strong>ја до САД <strong>и</strong> назад, трансфер кој с<strong>и</strong>мбол<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> го означува<br />
местото на колект<strong>и</strong>вната мемор<strong>и</strong>ја. Во замена за златото (она што го<br />
олеснува трансферот) Ангела с<strong>и</strong> ја обезбедува поз<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>јата на субјект со<br />
компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong>, „пр<strong>и</strong>в<strong>и</strong>лег<strong>и</strong>ја здоб<strong>и</strong>ена во долгата <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ја на нагодување<br />
<strong>и</strong> борб<strong>и</strong>, ко<strong>и</strong>што понекогаш отворено можат да кулм<strong>и</strong>н<strong>и</strong>раат во<br />
една отворена пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чка борба“ (Слапшак). И м<strong>и</strong> се ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong> сосем е<br />
намерна <strong>и</strong>дејата пр<strong>и</strong>казната да ја раскажува женск<strong>и</strong> л<strong>и</strong>к (бабата<br />
Ангела), а да ја пренесува машк<strong>и</strong> л<strong>и</strong>к, Афроамер<strong>и</strong>канец. По лог<strong>и</strong>ката на<br />
здружување на немоќн<strong>и</strong>те зарад<strong>и</strong> доб<strong>и</strong>вање на право на глас, <strong>и</strong>сходот е<br />
многу лог<strong>и</strong>чен: конечно долго замолчуван<strong>и</strong>те <strong>и</strong> безгласн<strong>и</strong> субјект<strong>и</strong>, го<br />
<strong>и</strong>зборуваат правото на глас. И како што се одв<strong>и</strong>ва трансферот од<br />
модерна машка култура (Ора<strong>и</strong>ќ-Тол<strong>и</strong>ќ), каде другоста беше замолчана<br />
преку апсолутната контрола на бел<strong>и</strong>от машк<strong>и</strong>, автор<strong>и</strong>тарен, моноте<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чк<strong>и</strong><br />
глас, во постмодерната женска култура, <strong>и</strong>ст<strong>и</strong>от тој замолчан глас<br />
го стекнува својот глас ја доведува во прашање лог<strong>и</strong>ката на западната<br />
автор<strong>и</strong>тарна м<strong>и</strong>сла. Исходот на таа борба ја делег<strong>и</strong>т<strong>и</strong>м<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ра западната<br />
пр<strong>и</strong>казната.<br />
Оттука, саморефлекс<strong>и</strong>вното отфрлање на своето нас<strong>и</strong>лно м<strong>и</strong>нато<br />
е самото ч<strong>и</strong>н на нас<strong>и</strong>лство, за што сведоч<strong>и</strong> рецепц<strong>и</strong>јата на ф<strong>и</strong>лмот на<br />
Манчевск<strong>и</strong>. Секако, ова нас<strong>и</strong>лство не спаѓа во конвенц<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong>те обл<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>,<br />
но е доволно да се посоч<strong>и</strong> на несоодветноста на м<strong>и</strong>ротворн<strong>и</strong>от<br />
зам<strong>и</strong>слен <strong>и</strong>дент<strong>и</strong>тет на Европа кој нас<strong>и</strong>лството го проект<strong>и</strong>ра во Другот.<br />
Таквата стратег<strong>и</strong>ја непр<strong>и</strong>јатно ја потсетува Европа на нејз<strong>и</strong>ното<br />
„нас<strong>и</strong>лно <strong>и</strong> нац<strong>и</strong>онал<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> обоено м<strong>и</strong>нато, кое таа реш<strong>и</strong>телно сака да<br />
го отстран<strong>и</strong> од себе“ (Пејч<strong>и</strong>нова), што пак посочува на потребата за
Change language