Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“

_________________________________________________________ 63
mieruva) i -(iz)ira (memorizira, prakticira, participira,
amnestira, politizira, moralizira).
Vo ovoj slu~aj bi spomenale i eden vid semanti~ko zboroobrazuvawe,
vo ponovo vreme mnogu prisutno vo pe~atenite tekstovi.
Se raboti za svesno upatuvawe na prenosnoto zna~ewe na
zborot, vo ovoj slu~aj markirano so navodnici. Tekstovite ~esto
se preoptovaruvaat so vakvi ozna~eni zborovi i nivnoto ~itawe
pretstavuva re{avawe enigma zadadena od avtorot za da se razbere
sodr`inata na tekstot. Se sre}avaat i ozna~eni zborovi koi
vo soodvetnite re~enici participiraat so osnovnoto zna~ewe, na
pr. Participacijata „spasila“ mnogu pacienti. (Ve~er:
23/24.01. 1999); Vo prosek na sekoj ~uvar mu „pripa|aat“ po 60
zatvorenici. (Ve~er: 23/24.01.1999)
* * *
Administrativniot stil se karakterizira so: oficijalnost,
informativnost, objektivnost, preciznost i so standardiziranost
(kli{iranost / tipiziranost / {abloniziranost)
Od zboroobrazuva~ki aspekt leksikata vo ovie tekstovi se
karakterizira so:
– visok stepen na zastapenost na glagolski imenki: odobruvawe,
razre{uvawe, opredeluvawe, usoglasuvawe, redefinirawe;
– aktuelizacija na glagolskite imenki so sufiksot –nie:
re{enie : re{avawe; uverenie : uveruvawe; odobrenie :
odobruvawe; dejanie : dejstvuvawe : dejstvo; vladenie :
vladeewe
– prisustvo na deverbativni imenki so sufiksite: –ba:
zalo`ba, sogledba, molba, `alba, raspredelba, spogodba,
odredba, uredba; -ka: dopiska / dopis, pretstavka,
stavka, zabele{ka; -ok: izvadok, dodatok, podnesok,
primerok;
– prisustvo na apstraktni imenki so sufiksot –ost:
ustroenost, zasegnatost, zastarenost, izleznost,
teritorijalnost, oficijalnost, funkcionalnost,
kooperativnost, protokolarnost
– Kaj imenkite so koi se izrazuva vr{itel na dejstvo
(lice/predmet), se pretpo~ituvaat zborovite so sufiksot
–tel, nasproti zborovite so sufiksot –a~: imatel,
davatel, primatel, branitel, pokazatel, obvinitel,
upravitel, procenitel, podnositel, doveritel, pri-
~initel, overitel : ima~, dava~, prima~, brana~, poka-
`uva~, obvinuva~, upravuva~.