Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“

_________________________________________________________ 123
Бугари, Турци, Грци, Куцовласи, Ерменци и Евреи; следствено,
интересно е да знаеме кон која од горниве нации се смета ,Младата
македонска книжовна дружина‘. Од статијата ,Неколко бележки‘ стр. 5
се гледа дека таа се вбројува кон денешниот преовладувачки словенски
елемент, дека името на тој словенски елемент е ,Македонци‘, дека
Македонија е нивната татковина, дека таа е одделно словенско господарство,
чие минато е покриено со блесок и особено во времето на Филипа и
Александра Велики, но при нивните наследници опаднало. Слични
куриозни погледи се извинителни за ситните наши писарчиња што се
родум од Македонија... Меѓутоа, ние не можеме да ја простиме таквата
заблуда и незнаење на историјата од страна на ,Младата дружина‘; уште
повеќе што тоа не е толку плод на незнаење и заблуда, колку резултат
на морална изабеност и византиска лукавост. ,Младата дружина‘ под
превезот на книжевноста нема цел да реализира и пропагира некаков
фантастичен фонетски правопис, туку тенденции и цели, колку куриозни
и жални, толку вознемирувачки, срамни и опасни. Целта што се гони од
,Дружината‘ ... се гледа од предговорот на ,Лоза‘. Стр.[ана] 1 почнува со
реченицата на Софокле: ,Ништожник е оној што има подобар пријател
од својата татковина‘. Потоа се цитира цел пасус од апелот на Баронот
Костадин Бели испратен од ,Виена кон своите еднородци Македонци‘...
Редакцијата на ,Лоза‘ сожалува што ,неговите патриотски совети досега
не биле чуени од оние за коишто тој ги предназначил‘. Потоа ,Македонската
дружина‘ ги вика своите сотатковинци да го исполнат светиот
долг ,да служат и работат за татковината, за народното добро‘, од коишто
,зависи нашата лична среќа‘“ 28 .
Откако дава поголем цитат од предговорот на „Лоза“, Д. Т. Левов
ги прави следниве заклучоци и укажувања пред бугарската јавност:
„Како што гледате, ,Македонската дружина‘ смета дека нивната
татковина е Македонија; дека последнава е населена со посебно словенско
племе наречено ,Македонци‘; дека таму се собрале ,севозможни
надворешни елементи‘, т.е. Бугари, Грци, Срби и др. одушевени од
своите планови и интереси; дека целта им е да ни дадат еден силен отпор
и да се зачуваат од нашите грабежнички посегнувања и дека на крајот
,Лоза‘ ќе ѝ служи на истата цел!! Како ви се бендисува! – прашува
Левов – За таа цел ќе послужеле слободните капитали што ќе ги чувале
во ,Заемо-спестовната каса на Македонците‘ (види стр. 48) и списанието,
насловот, програмата и насоката на кое ќе се определат со
решение на Дружината (в. чл. I, п. а од Уставот), т.е. полека-лека ќе ја
подготвуваат бугарската јавност за одделување на Македонија од
Бугарија и лека-полека ќе воведуваат зборови од охридското поднаречје
што ќе биде литературен јазик на идната Велика Македонија, на чело на
којашто ќе дојде некој од редакторите на ,Лоза‘ во својство на Филипа
28 На истото место.