Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“

_________________________________________________________
134
Пред сè, графиското решение на ликовите на меките македонски
консонанти, барем колку што ни е досега познато, првпат од Македонец
и во македонски литературен текст го наоѓаме реализирано токму во
овој текст на П. Попарсов. Несомнено користејќи ги укажувањата од
„полемичките“ написи на српските и бугарските филолози околу
карактерот на македонските гласови ќ и ѓ, а исто така вслушувајќи се и
во мислењата на своите софиски професори, Попарсов прв ги употреби
карактеристичните „Мисиркови“ ликови на графемите: к' (кук'а 149,
Нек'у 154, к'е им платил 149), г’ (мег'у змии 149, овиа луг'е 151, г'аури
150, Г'аур 150) и н' (Не умри, кон'у 149).
Според беглиов преглед на карактеристиките на јазикот,
правописот и азбуката во расказот „На Мокров“ од П. Попарсов може да
се заклучи дека тие во најголем број случаи се совпаѓаат со нормите на
К. П. Мисирков во книгата „За македонцките работи“. Тоа беше
приемственост што се вклопуваше во традицијата на нашиот XIX век и
ги укажуваше основните линии на идниот развиток. Никако не е
случајно што и самиот Мисирков како свои пресудно важни претходници
ги наведува токму „лозарите“, иако никаде не го спомнува и
името на Петар Попарсов. Меѓутоа, нема сомнение дека токму филолозите
П. Попарсов, Д. Мирчев и Г. Баласчев го претставуваа основното
јадро на организираното движење за афирмација на македонските
погледи врз јазичното и правописното прашање на Македонците во
1892 година.
Македонскиот текст на Попарсов се јавува во многу погледи како
непосреден претходник на Мисирковиот подвиг. Со тоа не само што
сакаме да укажеме на особените заслуги на Петар Попарсов во македонската
културно-национална историја, туку и да ја потсилиме оценката за
Крсте Мисирков не само како конечен и најквалификуван кодификатор
на нашиот современ македонски литературен јазик и правопис, туку и
како филолог што не ги испуштил од предвид резултатите од напорите
на своите претходници, засновувајќи ги така своите принципи врз
поздрава историска димензија што имаше свое достојно за почит минато
и обезбедуваше сигурна иднина.
Ваквата дејност во 1891-1892 год. потоа беше само продолжена во
Скопје и особено во Солун, каде што имено „лозарите“ се јавија како
основачи на идната ТМОРО (1893). Појавата токму на Попарсов како
автор на првиот „Устав“ на оваа организација и посебно на нејзината
програма изнесена во брошурата на Вардарски (П. Попарсов) „Стамболовштината
во Македонија и нејзините претставници“ (1894), го
поставуваат како еден од главните идеолози на „сепаратизмот“ и
„автономизмот“ во Македонија. Така беше и оцената дејноста на Петар
Попарсов и од непријателите и од следбениците.