Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
Предавања 2011 - Универзитет „Св. Кирил и Методиј“
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
_________________________________________________________ 145<br />
лектуалц<strong>и</strong>“ што разм<strong>и</strong>слувале самостојно <strong>и</strong> ко<strong>и</strong> <strong>и</strong>мале сво<strong>и</strong> ставов<strong>и</strong> кон<br />
нац<strong>и</strong>онално-ослобод<strong>и</strong>телната борба на македонск<strong>и</strong>от народ <strong>и</strong> кон с<strong>и</strong>те<br />
прашања од општественопол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>от ж<strong>и</strong>вот на државата <strong>и</strong> ко<strong>и</strong> не<br />
поседувале доволна доза на „покорност“, му пречеле на југословенск<strong>и</strong>от<br />
ЦК, во „ун<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>рање“ на Револуц<strong>и</strong>јата во с<strong>и</strong>те делов<strong>и</strong> на тогашна<br />
Југослав<strong>и</strong>ја како етапа кон создавањето на <strong>и</strong>нтегрално југословенство.<br />
Југословенската пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чка м<strong>и</strong>сла, со ретк<strong>и</strong> <strong>и</strong>склучоц<strong>и</strong>, во<br />
пер<strong>и</strong>одот некаде од педесетт<strong>и</strong>те год<strong>и</strong>н<strong>и</strong> реч<strong>и</strong>с<strong>и</strong> до распаѓањето на<br />
СФРЈ, говор<strong>и</strong> за автент<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>от југословенск<strong>и</strong> пат во соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>зам, самоуправувањето,<br />
Карделев<strong>и</strong>от пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> плурал<strong>и</strong>зам <strong>и</strong>тн., со мошне мала<br />
доза на кр<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чност за сето она грдо <strong>и</strong> регрес<strong>и</strong>вно што се случуваше во<br />
повеќедецен<strong>и</strong>ското опстојување на авнојската федерац<strong>и</strong>ја. Нејз<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те<br />
претставн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>, пред сè, не направ<strong>и</strong>ја посер<strong>и</strong>озен об<strong>и</strong>д да го објаснат<br />
Т<strong>и</strong>тов<strong>и</strong>от култ <strong>и</strong> автократска власт <strong>и</strong> постоењето на с<strong>и</strong>лн<strong>и</strong> елемент<strong>и</strong> на<br />
стал<strong>и</strong>н<strong>и</strong>змот во практ<strong>и</strong>ката, под „самоуправн<strong>и</strong>от чадор“. Сепак, об<strong>и</strong>д<strong>и</strong>те<br />
на Југослав<strong>и</strong>ја да се д<strong>и</strong>станц<strong>и</strong>ра од стал<strong>и</strong>н<strong>и</strong>змот не треба да г<strong>и</strong><br />
занемар<strong>и</strong>ме како <strong>и</strong>стор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> факт<strong>и</strong>.<br />
Прв<strong>и</strong>те об<strong>и</strong>д<strong>и</strong> на тој план се случуваа во промената на карактерот,<br />
улогата <strong>и</strong> <strong>и</strong>мето на КПЈ од раководна во водечка <strong>и</strong>дејнонасочувачка<br />
с<strong>и</strong>ла. Во т<strong>и</strong>е рамк<strong>и</strong>, на Шест<strong>и</strong>от парт<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> конгрес, одржан во<br />
1952 год<strong>и</strong>на, беше променето <strong>и</strong>мето на парт<strong>и</strong>јата, од КПЈ во Сојуз на<br />
комун<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>те на Југослав<strong>и</strong>ја (СКЈ), со кое југословенск<strong>и</strong>те комун<strong>и</strong>ст<strong>и</strong> го<br />
навестуваа враќањето на <strong>и</strong>зворн<strong>и</strong>те пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>п<strong>и</strong> на маркс<strong>и</strong>змот. На <strong>и</strong>стата<br />
л<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ја беше <strong>и</strong> ор<strong>и</strong>ентац<strong>и</strong>јата за воведување на работн<strong>и</strong>чкото самоуправување<br />
како об<strong>и</strong>д да се напушт<strong>и</strong> советск<strong>и</strong>от модел на државен соц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>зам<br />
6 . Тоа претставуваше втор<strong>и</strong>от правец на промен<strong>и</strong>те кој ја зафаќаше<br />
областа на државносопствен<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>от монопол, но без пр<strong>и</strong>ватносопствен<strong>и</strong>чк<strong>и</strong><br />
однос<strong>и</strong>.<br />
Реформск<strong>и</strong>те чекор<strong>и</strong> на југословенск<strong>и</strong>те комун<strong>и</strong>ст<strong>и</strong> можеб<strong>и</strong><br />
<strong>и</strong>маа поголем одраз на меѓународен план, како катал<strong>и</strong>затор на процесот<br />
6 М<strong>и</strong>лован Ѓ<strong>и</strong>лас, istaknata figura od jugoslovenskoto komunisti~ko dvi`ewe, се<br />
јав<strong>и</strong>л во tekot na 1953 godina со барања за demokratizacija vo vnatrepartiskata<br />
politika <strong>и</strong> со кр<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка на парт<strong>и</strong>ск<strong>и</strong>те „скаменет<strong>и</strong> мозоц<strong>и</strong>“. \ilas, koj so негов<strong>и</strong>те<br />
nastapi можеб<strong>и</strong> mo`el da go razni{a neprikosnoveniot primat na Josip Broz vo<br />
partijata i dr`avata, zaradi {to moral vedna{, vo koren da bide sose~en. Na<br />
po~etokot na 1954 godina bil odr`an III plenum (vonreden) na CK SKJ (16-17<br />
januari) na koj Milovan \ilas bil politi~ki diskвalifikuvan kako nositel na<br />
„anarholiberalisti~ki sfa}awa“ i nabrzo osuden na 11 godini zatvor. Vo tekot<br />
na 1954 godina na site partiski nivoa vo ramkite na Sojuzot na komunistite na<br />
Makedonija se vodi borba protiv „|ilasov{tinata”, iako realno, vo makedonskata<br />
partija ne mo`e{e da stane zbor za bilo kakvo liberalno skr{uvawe vo<br />
ovoj period koga apsolutna dominacija ima{e tvrdoto projugoslovensko partisko<br />
krilo (Кол<strong>и</strong>шевск<strong>и</strong>, Г<strong>и</strong>гов, См<strong>и</strong>левск<strong>и</strong>, Арсов).
Change language