(Cd,Mn)Te - Instytut Fizyki PAN
(Cd,Mn)Te - Instytut Fizyki PAN
(Cd,Mn)Te - Instytut Fizyki PAN
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ze względu na materiał, o którym mowa rozważania na temat domieszek będądotyczyć jedyne najważniejszych defektów, które mogą powstawać w kryształach(<strong>Cd</strong>,<strong>Mn</strong>)<strong>Te</strong>.Domieszka w jednorodnej sieci krystalicznej stanowi defekt. Większośćdefektów formuje się podczas wzrostu kryształu. Oprócz intencjonalnegodomieszkowania musimy pamiętać o domieszkach niezamierzonych wchodzących dostruktury materiału podczas procesu krystalizacji. W związkach II-VI wzrastanychmetodą Bridgmana a szczególnie w <strong>Cd</strong><strong>Te</strong> i (<strong>Cd</strong>,Zn)<strong>Te</strong> można obserwowaćcharakterystyczny wzrost ziaren i w mniejszym stopniu zbliźniaczeń, któresą charakterystyczne dla (<strong>Cd</strong>,<strong>Mn</strong>)<strong>Te</strong>. Ziarno stanowi element objętościowy, który majednorodną strukturę krystaliczną. Istotny jest fakt, że każde ziarno ma swoją własnąorientację krystaliczną. Granica ziaren stanowi powierzchnię styku różnych siecizorientowanych względem siebie pod różnymi kątami. Konfiguracja atomów na granicyziaren jest związana z działaniem obu stykających się sieci krystalicznych, w wynikuczego stanowi ona pewną chaotyczną mikrostrukturę przejściową, nieodpowiadającąorientacji ani jednego, ani drugiego ziarna. Dzięki przeprowadzonym dotąd badaniomwiadomo, że na granicy ziaren zwykle zbierają się różne zanieczyszczenia (w tymniezamierzone jak i zamierzone domieszki). Jeżeli chodzi o zbliźniaczeniaw (<strong>Cd</strong>,<strong>Mn</strong>)<strong>Te</strong> (również w <strong>Cd</strong><strong>Te</strong>) to powstają one zarówno w trakcie deformacjimateriału jak i na skutek wystąpienia naprężeń ścinających (bliźniaki deformacji) orazpodczas rekrystalizacji (bliźniaki rekrystalizacji) [23].W czasie powstawania bliźniaków tworzy się druga część kryształu o tej samejstrukturze, ale o innej orientacji sieci krystalograficznej. Granica pomiędzy kryształemwyjściowym, a bliźniakiem pasuje bez żadnych zniekształceń do obu części kryształu.Bliźniak powstaje w wyniku obrotu sieci krystalicznej wzdłuż osi (111) o kąt 120w prawo lub lewo w stosunku do części kryształu przed zbliźniaczeniem.Defekty, które powstają w czasie wzrostu kryształu i często są charakterystycznedla danej metody wzrostu nazywamy defektami rodzimymi (native defects).W przypadku związku (<strong>Cd</strong>,<strong>Mn</strong>)<strong>Te</strong> typowymi defektami powstającymi w czasie wzrostusą wspomniane wcześniej zbliźniaczenia. W procesie krystalizacji wraz ze wzrostemilości manganu w związku, obserwujemy większą skłonność do powstawaniabliźniaków. Jest to powiązane ze wzrostem jonowości wiązania kryształu oraz związanąz tym tendencją do wzrostu w strukturze heksagonalnej.44
Change language