Documento - Scuola Superiore di Studi Storici, Geografici ...
Documento - Scuola Superiore di Studi Storici, Geografici ...
Documento - Scuola Superiore di Studi Storici, Geografici ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
II - ANTICRISTO E CHIESA ROMANA<br />
Die XI Iunii<br />
Reverendus pater dominus Iohannes Dominicus Sigibaldus 1 Dorthonensis,<br />
iuris utriusque doctor, protonotarius apostolicus ac in spiritualibus et temporalibus<br />
vicarius et officialis generalis reveren<strong>di</strong>ssimi in Christo patris et domini, domini<br />
Iohannis Moroni, nobilis Me<strong>di</strong>olanensis, Dei et apostolicae se<strong>di</strong>s gratia episcopi<br />
Mutinensis, existens in eius camera in palatio episcopali iuri<strong>di</strong>co Mutinensi, et viso<br />
quodam libello famoso intitulato Liber generationis desolatoris Antichristi filii Diaboli,<br />
dum esset in chatedrali Mutinensi et intellecto ac ad eiusdem domini vicarii aures<br />
et notitiam pervento reverendum dominum Theophilum a Furno, 2 canonicum<br />
Mutinensem, eundem libellum habuisse in eius manibus et desiderans scire originem<br />
et authorem <strong>di</strong>cti libelli, eundem dominum Theophilum ibidem praesentem<br />
interrogavit si habuerit <strong>di</strong>ctum libellum et a quo.<br />
Qui reverendus dominus Theophilus iuramento suo eidem per <strong>di</strong>ctum vicarium<br />
delato, respon<strong>di</strong>t <strong>di</strong>ctum libellum habuisse a venerabili viro domino Orio de<br />
Bastar<strong>di</strong>s 3 et extrassisse copiam ex eo et demum <strong>di</strong>ctum libellum restituisse <strong>di</strong>cto<br />
domino Orio. Quam copiam idem <strong>di</strong>ctus Theophilus de<strong>di</strong>t et tra<strong>di</strong><strong>di</strong>t ipsi domino<br />
vicario tenoris infrascripti etc.<br />
Qui dominus vicarius, visa et lecta copia et cognito esse et cantare in omnibus<br />
et per omnia pro ut <strong>di</strong>ctus libellus erat et cantabat, prae<strong>di</strong>ctum dominum Orium<br />
Bastardum, presbyterum Mutinensem, ibidem praesentem, monuit quatenus iuret<br />
de veritate <strong>di</strong>cenda et respondenda.<br />
1 Nato a Tortona nel 1475, fu vicario della <strong>di</strong>ocesi <strong>di</strong> Modena dal 1519 fino alla morte<br />
(1550). Sulla sua attività come vicario del Morone ve<strong>di</strong> SUSANNA PEYRONEL RAMBALDI, Speranze<br />
e crisi nel Cinquecento modenese. Tensioni religiose e vita citta<strong>di</strong>na ai tempi <strong>di</strong> Giovanni Morone,<br />
Milano, Franco Angeli E<strong>di</strong>tore, 1979, pp. 135-137, 213-215, 219-222 e passim. Ma si<br />
veda ora soprattutto MASSIMO FIRPO, DARIO MARCATTO, Il processo inquisitoriale del car<strong>di</strong>nal<br />
Giovanni Morone cit., vol. II, Il processo d’accusa, 1984, in part. alle pp. 875-1038, le lettere del<br />
Sigibal<strong>di</strong> al Morone degli anni 1540-1541.<br />
2 Teofilo Forni, membro del capitolo della cattedrale tra i più vicini al Sigibal<strong>di</strong> e al<br />
Morone, col quale corrispose durante la missione del prelato a Ratisbona (ibid., pp. 1000,<br />
1002, 1016) e del cui seguito avrebbe voluto far parte durante la ventilata legazione del Morone<br />
in Spagna (ibid., pp. 532, 1017). Il 1 o settembre 1542, fu tra i sottoscrittori degli Articuli<br />
orthodoxae professionis del Contarini, imposti dal Morone alla comunità <strong>di</strong> Modena (ibid.,<br />
p. 297).<br />
3 Originario del Frignano, le sue varie e modeste funzioni ricoperte nella chiesa modenese<br />
sono ricordate dal cronista Tommasino de Bianchi (cfr. ibid., pp. 919-920). Qui interessano<br />
le sue ambigue relazioni con i membri dell’Accademia. Due mesi prima, il 6 aprile<br />
1541, Sigibal<strong>di</strong> scrisse al Morone che don Orio era «molto familiare del me<strong>di</strong>co Machella,<br />
me<strong>di</strong>co Grillinzono, me<strong>di</strong>co Caran<strong>di</strong>no, li quali sono consectanei», ma che, quando seppe<br />
che don Orio voleva rendere pubblica la sua estraneità alle idee degli «accademici», tanto il<br />
congiunto don Giovanni Bastar<strong>di</strong> quanto lo stesso Sigibal<strong>di</strong> lo avevano convinto «ch’el non<br />
si demostri essere alieno da loro (se non in quanto el offenda Dio) per poter penetrar li secreti<br />
loro, de li quali ne va intendendo» (ibid., pp. 981-982).<br />
~ 193 ~